GEZİYORUM
Turşunun
Merkezi: Gedelek
Köyü
Bu köy ağız sulandırıyor, iştah açıyor, çünkü bu köy turşu
köyü ve herkes turşucu.
Bursa’nın Orhangazi ilçesine bağlı Gedelek Köyü Turşu
köyü olarak ün salmış, köyün geliri turşu üzerine kurulmuş,
100 yakın imalathane yıl boyunca turşu kuruyor, turşu
satıyor.
Kurulan turşular sadece yakın illerle değil, Türkiye’nin
her bir yerine buradan gönderiliyor. Gedelek Köyünün turşularının
ünü sınırları da kıtaları da aşmış durumda önemli miktarda
turşu Arjantin’den Fransa’ya Çin’den Japonya’ya kadar
uzanmış.
Gedelek Köyü yazımızda sihirlitur.com olarak size köyü
gidip gezmeyi tavsiye etmekten ziyade turşu severlere
turşu alabilecekleri bir yeri tanıtacak, turşuculuk üzerine
birçok püf noktasını hakkında bilgiler verecek, adeta
bir turşu uzmanı olacaksınız.
Yalova Bursa yolu üzerinden bir km boyunca Gedelek Köyüne
girdiğiniz zaman göze çarpan alışagelmiş köy evlerinden
ziyade, ara sokaklara kadar uzanan her yerde çok miktarda
turşu imalathanesi ve önlerinde sayısız varil oluyor.
 Tek
tük kalan eski köy evlerin dışında çoğu apartman ve fabrikaya
dönüştürülmüş hangar benzeri
yüksek tavanlı imalathaneler kurulan turşuların depoları
konumunda piyasaya sunulacak zamanı bekliyor.
Gedelek Köyü sakinleri eskiden kendi malzemelerini kendileri
üretirken şimdi artık üretim zahmetinden kaçıp daha ziyade
başka yerlerden tedarik ettikleri ürünlerle turşu yapmayı
tercih etmişler. Her üretici sık sık denetlendiği için
tüm imalathaneler koşullara şartlara uyum göstermişler,
özellikle her imalathane tuzlu ve gıda asidi içeren turşu
sularının fazlasını toprağa dökmemek üzere fosseptik tankları
yapılmış. İşçiler ise altı ayda bir sağlık kontrollerinden
geçiriliyor.
Turşunun Canı Pınarbaşı Suyu
Gedelek Köyünün turşu köyü olmasının en önemli nedeni
köyün içinde kaynağı olan ve başta köy meydanında ki havuzlu
çeşme, sokak çeşmeleri, evlere ve imalathanelere dağılan
köyün içme suyu olarak kullandığı Gedelek Pınarbaşı Suyu.
Suyun en büyük özelliği kireçli olması, turşuda bu su
kullanılıyor ve bu su turşu yapmaya son derece elverişli
sayılıyor, katkı maddesi gerektirmeyen su turşulukları
dinç tutuyor, hiçbir su turşuyu bu derece güzel oldurmuyor.
Turşu suyunu pınarın kaynağından çıktığı gibi kaynatmadan
kullanıyorlar, içimi sert olan su midede şişkinlik yapmıyor.
Kışın ılık, yazın soğuk olan su sayesinde köyde kemik
problemi yaşayan olmadığı anlatılıyor.
Köye hayat veren, köyün can damarı olan suyun kaynağı
Pınarbaşı Mevkiinde yaşları beş yüz yılı çoktan devirmiş
olan anıt çınar ağaçları bulunuyor.
Geniş gövdeleri yürünebilir halde yatay dalları olan çınarların
birine yıldırım isabet etmiş ve gövdeyi oda gibi boşaltmış,
alanın sulak olması sayesinde ağaç kendini onararak içine
yeniden doldurup dış etkenlere karşı korumuş.
Pınarbaşı aynı zamanda suyun bol olduğu, şelale gibi aktığı
Nisan Mayıs aylarından itibaren piknik alanı olarak kullanılıyor,
çınarlar gölgesinde köy halkını ağırlıyor, toplanmalarını,
dualarını, sünnet eğlencelerini yapmalarına olanak sağlıyor.
Turşu
Yapımı
 Turşu
için kullanılacak ürünler seçilerek, denenerek satın alınıyor.
Lahana, salatalık, pancar Afyon’dan, sivri acı biber biberiye.
Çanakkale
Biga’dan, kornişon salatalık, sivri biber ve çeşitleri
Balıkesir’den, Bursa köylerinden, sarımsak Kastamonu’dan
alınıyor. Özellikle köyün çok göç aldığı ve gelenlerin
çalışmaya geldiği belirtiliyor.
Haziran aylarında en hareketli günlerini yaşayan Gedelek
Köyü, birbiri arkasına gelen kamyonları hızla boşaltıyor
ve boşalan malı hiç vakit geçirmeden yıkama, fırçalama
ve çiçeği koparma makinelerine sokuyor, burada tazyikli
sularla gidip gelen bantlarda iyice yıkanıp topraktan,
yapraktan, çiçekten ve tozdan arınıyor.
Yıkanan malın suyu süzülüp turşu kurulmak üzere varillere
basılıyor.
Her turşu malzemesinin tuz oranı farklı olduğu için suya
konulan gıda asidi ve tuz miktarı ile su miktarının net
olarak uygulanabilmesi için ürün üzerinde yıkama sonrası
su kalmaması gerekiyor.
Yıkamanın da turşu suyunu bulandırmaması ve varil dibine
tortu bırakmaması için yıkamaya azami dikkat ediliyor.
İçinde mikrop barındırmayan tek yiyecek turşu.
Steril ve gıda nizamnamesine uygun olarak, hepsi ruhsatlı
imalathanelerde hazırlanan turşular, yine sağlığa zararsız
sert plastik varillere veya tenekelere basılıyor. Turşu
seçiminde ürünün sağlıklı olması ile başlayan uygulama
gıda asidi ve tuz içinde hava almadan turşu oluşum süresini
tamamlıyor.
Varillerin içinde tepeleme dolan ürünlerin üstlerine iç
kapak kapatılıyor, dış vidalı kapak iç kapağı aşağı basarak
ürünün su içinde kalmasını ve havayla temasını dolaysıyla
çürümesine, su yüzeyinde köpük oluşumuna engel oluyor.
Turşular oluşma süresini tamamladıktan sonra aşırı tuzlu
olan sudan çıkarılıp yıkanıyor, normal turşu suyu ile
sevkiyatı yapılıyor. Her durumda gıda asidi ve tuzdan
oluşan terkipte asla mikrop barınmıyor, yaşayamıyor.
Turşu Kurmanın Püf Noktaları
Özellikle her ürünün tuz oranı karşısında bekleme süreleri
farklı olduğu için turşular evdeki amatör yapımların aksine
her tür için ayrı ayrı kuruluyor. 17, 22, 44, 100, 200
kiloluk varillerde lahana, salatalık, biber, acur, domates,
kelek, havuç hepsi ayrı ve müstakil turşu oluyor. Karışık
turşular olduktan sonra çeşitler karıştırılıyor kavanozlanıyor,
tenekelere dolduruluyor.
Patlıcan turşuları haşlanıyor, lahana sarmaları içinde
lahana göbekleri turşu olduktan sonra yapraklara ayrılıp
sarılıyor, kereviz ve kırmızıbiberle sarılıyor. Çengelköy
salatalıklar turşu olurken önce gözle görünmeyecek şekilde
dikiş iğnesi gibi iğnelerle deliniyor, bu yapılmadığı
zaman salatalıkların içi yumuşuyor ve boşalıyor.
İğne deliklerinden turşu suyu içine nüfuz ediyor. Lahana
turşuları “ibrit” lahana denilen sıkı göbeklerden yapılıyor,
lahana yaprakları peynir gibi kesilebilmeli diyorlar.
 Hamburgerler
arasına konan salatalıklarda bariz fark ettiğimiz lezzet
dereotundan kaynaklanıyor. Dereotunu turşunuza ne kadar
koyarsanız koyun yaprak bu lezzeti vermiyor, bu nedenle
turşu imalatçıları, dereotunu tohumlanmaya kaçtıktan sonra
çiçekli halde demetlerle kullanıyorlar. Turşu imalatçısı
Osman Bey karışık turşularda 10 ayrı ürün turşu olduktan
sonra bir araya gelir, domatesle kereviz beraber turşu
olursa da kerevizle salatalık aynı yerde turşu olmaz,
haşlama turşular daha az tuz ister diyor. Yapılan turşuların
açıldıktan sonra mutlaka soğuk yerde kalmasını tavsiye
ediyor, sıcakta turşu durmayacak, ya balkonda, ya buzdolabında
muhafaza edilecek yoksa üstte beyaz köpük yapar diyor.
Turşulukları gıda malzemesi sıkar, tuz korur diye ekliyor.
Hiç açık ürün olmaz hepsi kapalı ambalajda tüketiciye
ulaşır vurgusunu yapıyorlar.
Gedelek Turşuları Dünya Pazarında
Gedelek Köyünün turşu alıcıları arasında Rusya, Azerbaycan,
İngiltere, Fransa, Arjantin, Çin, Japonya gibi ülkeler
bulunuyor. Fakat her ülkenin damak zevki farklı olduğu
için imalatçılar siparişe göre turşu yapılıyor. Azerbaycan
türlü ve  dolma
turşuları sipariş ederken, Çin ve Japonya turşuları çok
tuzlu yapılırmış, bizler bu derece tuzlu turşuyu yiyemezmişiz.
Yabancı menşeli bir hamburgercilerin salatalıkları, Sultanahmet
Köftecisi ise biber turşularında yine Gedelek Turşularını
alırmış.
Turşunun vitamin deposu olduğunu söyleyen gençler, bizde
grip nezle oluruz ama iki damla turşu suyu damlattık mı
burnumuza hemen burnumuz açılır, gözümüzden yaş gelir
beynimize hava bile gider diyorlar, dayanabilene bravo
deriz. Diye ekliyorlar.
|
ClioTest
Symbol
Test Turu
Scenic
Test Turu
Fiat
Palio Test
Fiat Albea 1.4 
1.4
Fire Active
1.3 16V Multijet
Albea
Fiat
Linea Test
