Kariye Müzesi'nin Sırları
Müzeler, kültür merkezleri olmalarının yanı sıra olağanüstü güzellikleri ve sırları barındıran mekanlar... Ziyaretçi akınına uğrayan önemli müzelerimizden biri de İstanbul Edirnekapı'daki Kariye Müzesi. Çevresi Turing Kurumu katkılarıyla düzenlenen Kariye, Dünya sanat tarihinin başyapıtlarından biri sayılan mozaik ve fresklerin yanı sıra, bazı sırları da barındırıyor.

Müzenin 1. Sırrı: Müzenin "Apsis" denilen mekanın yan duvarında bulunan mermer plaka, bugün görenleri hayrete düşürmekte. Mermer plakada milyonlarca yıl önce yaşamış bir deniz canlısının fosili bulunuyor! Mermerde fosil oluşumu ise, çok çok ender görülüyor.

Müzenin 2. Sırrı: Mısır ve Teselya'dan getirilen mermerlerin kaplama olarak kullanılan Kariye Müzesi'nde diğer bir ilgi odağı ise giriş kapısı altında dört yapraklı yonca biçiminde düzenlenen mermer.

Müzenin 3. Sırrı: Kariye Müzesi'nin birinci giriş holündeki düğün sahnesi mozaiğinde, güğüm taşıyan bir figürün üstünde Arap rakamlarıyla yazılmış bir tarih göze çarpıyor. Bir Hiristiyan mabedinde rastlanan bu tarih, görenlerin ilgisini çekerken, tarihçi ve araştırmacıların ilgisini berkliyor.

Müzenin 4. Sırrı: Müzenin üçüncü sırrı ise siyah figürlü mozaikler. "Şapel" denilen bölümde karşılıklı iki mozaikteki figürlerde siyah renk kullanılması araştırmacıları şaşırtıyor. Çünkü siyah elbiseli figürler, Hiristiyan sanatında ancak 16. yy.'da görülmeye başlanıyor. Oysa Kariye'de ki mozaikler 13.yy' ile tarihleniyor. Dolayısıyla Kariye Müzesi, araştırmacılara Rönesans kıvılcımlarının ilk olarak nerede çıktığı konusunda sorular çıkarıyor.


Turistlerin hayranlık duyduğu Kariye Müzesi, Ayasofya, Sultanahmet gibi, anıtsal yapılarla mimari açıdan karşılaştırıldığında tabi ki çok mütevazi kalıyor. Ama sanatsal zenginliği açısından yalnız onlarla değil dünyanın sayılı müze yapılarıyla yarışıyor. Geç dönem Bizans sanatının en güzel örneklerinin sergilendiği mozaik ve freskler Hiristiyanlık tarihi ile ilgili olayları çarpıcı biçimde tasvir ediyor. Kariye Müzesi'nin eski İstanbul tarzında düzenlenen çevresi hediyelik eşya dükkanları, konaklama tesis ve kafeleri çevredeki anıt ağaçları ile İstanbul'da gezi yerlerinin vazgeçilmezleri arasında yer alıyor.

Kariye'nin kısa tarihi
* Kariye sözcüğü Eski Yunanca'da "kent dışı kırsal alan anlamına gelen" Hora sözcüğünden geliyor.
Eski tarihi kaynaklarda surların dışında küçük bir kilisenin varlığından söz ediliyor.
* Küçük kilisenin yerine ilk Hora manastırı Justinianus tarafından yaptırılmış.
* Bu günkü yapıyı 1077-1081 yıllarında İmparator I.Aleksios Kommenos'un kayınvalidesi yaptırmış.
* Kilise, 1204-1261 yılları arasında Haçlılar'ın Bizans'ı yağmalaması sonucu harap olmuş.
* II. Andronikos Dönemi'nde 1315-1320 yılları arasında onarılarak, bazı eklemelerle bugünkü hale getirilmiş.
Dünya sanat tarihinin baş yapıtları sayılan mozaik ve fresklerde o dönemden kalma.
* İstanbul'un fethinden sonra kilise olarak varlığını sürdüren yapı 1511 yılında Vezir Hadım Ali Paşa tarafından camiye dönüştürülmüş.
* 1765 yılında yapı önemli bir onarım gördü mozaikler sıva ile kapanmış.
* Nihayet cumhuriyet Türkiye'sinde 1948-1958 yılları arasında yapılan çalışmalarla tüm mozaik ve freskler yeniden ortaya çıkarılarak yapının bugün müze olarak hizmet vermesi sağlanmış.