Yerebatan
Sarnıç Gezisi
Sarnıcın giriş kapısı önünde gruplar halinde gelenler bilhassa yaz
aylarında uzun sıralar oluşturuyorlar. Ziyaretçiler gişe önünde
güvenlik geçişi sonrası, sarnıcın merdivenlerinden inmeye başlarken
kendilerini aydınlık gün ışığı ortamından bir anda sarnıcın karanlığında
buluyorlar. Yürüyüş yolları ve sütun diplerine, kubbelere belirli
aralıklarla dizilmiş zayıf spot ışıklarında yürüyerek horasan tuğla
örülü kubbelere, tonozlu kemerlere, bazıları desenlerle kaplı işli
mermer sütunlara bakarak kah kameraya kah fotoğraf makinelerine
çekerek sarnıcın sonuna dek geliyorlar. Sarnıcın duvarlarla çevrili
bu dip bölümünde zemin yedi sekiz basamakla inilerek seviye kaybediyor
ve iki sütun kaidesinde medusa başı görülüyor. Medusalar dan biri
tam baş aşağı, diğer yan olarak ve muhtemelen boyu kısa kalan sütunların
altına destek amaçlı kullanılmış.
En çok fotoğraf burada çekiliyor, medusalı sütunlar etrafında tur
atıp, sarnıcın çıkış platformuna doğru dönüşe geçiliyor. Çıkışta
sarnıcın sağ tarafında Türk saray kıyafetleri giyinmiş modeller
arasında fotoğraf çektirmek isteyenler ücret ödeyip anılarını belgeliyor,
teşhirde bulunan bazı objeleri seyrediyor. Diğer bölümde ise sarnıcın
en aydınlık yeri olan bir meyve suyu büfesi bulunuyor.
Merdivenlerin bitiminde bulunan satış reyonlarında hediyelik turistik
eşyalardan gümüş takılar, kartpostal, resim, seramik, çini, dokuma
gibi yöresel anı objelerinden satın alıyorlar. Sarnıç içinde aydınlık
olmadığı için turist grupları ışıklı kolyeler takarak ve bazı önlemlerle
birbirlerini kaybetme riskine karşı önlemler almışlar. Herhangi
bir tatsızlık yaşanmaması için görevliler çeşitli yerlerde etrafı
kontrol ediyorlar. Serinlikten ziyade aşırı nem terlemeye neden
olurken, biriken nem sarnıcın tavanından zaman zaman damlıyor. Çekim
için flaş kullanmak gerekiyor. Zayıf aydınlatma dijital çekimler
için bile yeterli olmuyor. Medusalar fotoğraflarda görüldüğü gibi
renkli spotlarla aydınlatılmıyor, ışık ve ses gösterisi yapılmıyor.
Yerebatan Sarnıcı: Tel no: 0212. 522 12 59 Sultanahmet
Alemdar Mahallesi, Şeftali Sokak no 6 adresli Yerebatan Sarnıcı
saat 9.00-18.00 arası her gün gezilebiliyor. Ziyaretçiler
giriş için TC. Vatandaşları 5 TL, Yabancı turistler 10 TL
ödeme yapıyorlar. Müze kartı geçmiyor.
Yerebatan
Sarnıcının Öncesi Yapıldığı yıllarda sarnıç olarak kullanılmış daha sonraları
ihmal edilen sarnıç zamanla içi toprak ve çamur yığınına dönmüştü.
Girişten itibaren sadece merdivenlerden inip bakılan içinde dolaşma
imkanı olmayan sarnıç 1984 yılında İstanbul Belediye Başkanı Bedrettin
Dalan döneminde önemli bir tamirat geçirip ziyarete açılarak bugünkü
duruma kavuşturuldu. Temizlik ve tamirat sırasında tavandan açılan
delikten araç ve gereçler indirildi, zeminde orijinal tuğla taban
üzerine birikmiş, yüksekliği bir metreyi geçmiş olan toprak çıkarılıp,
kamyonlarla taşınarak, çamurlar temizlendi. Bu temizlik sırasında
iki sütun dibinde ters biçimde kullanılmış olan iki medusa başı
yine bu tarihte bulundu. Sütunlar üzerlerinde bulunan aşırı ağırlıktan
çatlamalar, kırılmalar görünen mermer sütunların bir çoğu dağılmaması
için çelik kasnak içine alındı. Özel yapım tuğla duvarlarla çevrili
sarnıcın su yalıtımlı özel harçla sıvalı yerlerindeki
çatlaklar giderildi. Sarnıç su seviyesinin daha yükseklerde iz bıraktığı
sütunların dibine sadece 60 cm yüksekliğinde su ve süs balıkları
bırakıldı. Ahşap yürüyüş platformları yerleştirildi. İşli sütun,
Gözyaşı Sütunu gibi önemli, görülmesi gereken yerlere dikkat çekmek
için tabelalar takıldı. Medusalara kırmızı, sarı, yeşil spotlarla
ışıktan ve ısıdan yosunlanmaya neden olmayacak şekilde aydınlatma
yapıldı. Özel bir sistem kurularak klasik müzik eşliğinde ses ve
ışık dansı Show gerçekleştirildi. Konser platformu ile sarnıç içinde
bir çok etkilik düzenlendi.
Giriş ve çıkışın ayrı kapılardan yapıldığı Yerebatan Sarnıcı üzerinde,
zamanında düşüncesizce yapılmış olan İl Özel İdare Binası 2011 yılında
alınan bir kararla yıkılarak sarnıcın üzerinde bulunan önemli bir
ağırlıktan kurtarıldı. Günümüzde sarnıç üzerinde temeli olmayan
iki bina daha risk oluşturmaya devam ediyor. Özellikle tonlarca
yük binmesine neden olan hafif raylı sistemin vagon geçişleri titreşimler
ve ağırlıkla sarnıca risk oluşturmaya devam ediyor. Sarnıç üzerinde
ki binalar sütunlara ağırlık yaptığı gibi Ayasofya siluetini de
bozuyor. Yorgun sütunların olumsuz etkilenmesi halinde meydana gelebilecek
çökük, çok sayıda ziyaretçi için tehlike sinyalleri veriyor.