Fırından
yeni çıkmış kokusu buğusu üzerinde çıtır çıtır ekmeğe kim hayır diyebilir? İlk
akla gelen francala ekmek ama çeşitlere baktığınız zaman ekmek dünyasında neredeyse
kayboluyorsunuz. Buna bir de yöresel ekmekleri, eklediğiniz zaman farklı tatlar,
biçimler, tandır ekmeği, pideler, lavaşlar, sandviç, baget, yufka, tava ekmek
çeşitleri iştahınızı artırmaya yetiyor.
İşte bir yaz günü hayal edin, tatile gidiyorsunuz, belki yalnız başınıza gece özel aracınızla yola çıktığınızı bir düşünün. Hedeflediğiniz yere sabaha karşı varmak üzeresiniz. Gün yavaş yavaş ağarıyor, şafak söküyor, yol üzeri bir köyden geçiyorsunuz fırından yeni çıkmış bir ekmek almışsınız, içine biraz da peynir. Tulum, kaşar veya beyaz peynir hiç fark etmez, bir sabahçı kahvesinin tahta sandalyesine tüner gibi oturup bir de çay söylediniz mi? İşte o ekmeğin tadı bambaşka gelir insana, iyi ki varım, iyi ki yaşıyorum dedirtir. Ne et, ne balık, ne ziyafet sofrası aranmaz böyle durumlarda. İsterseniz bir deneyin isterseniz Bodrum’un, Marmaris’in, Antalya’nın beş yıldızlı otellerinde peçeteye sarılı ekmekleri açık büfede ki tüm çeşitlerde bu tadı bu zevki asla bulamayacaksınız. Belki bir de köy ekmekleri vardır, haz duyacağınız, bu zevki tadabileceğiniz. Şişmanlama tehdidini bir yana bırakıp şimdi ekmek konusunda neler yapılıyor, ne çeşitler var bir bakalım. Ekmeğin tadına tesir eden faktörlerin başında un, su, maya, fırın, pişirim, şekli, pişirimde kullanılan yakıt hepsi etkili. Hatta fırında yanan odunun kokusu bile ekmeğe tat katan faktörler arasında sayılıyor. Bundan sonrası ustanın tecrübesi, biraz da damak zevkinize göre sizin seçiminizle ilgili.
Çeşitler içine katılan lezzetlendiriciler veya ekmeğe verilen biçimsel şekiller, ikili, tekli gibi farklılar olarak ayrılabiliyor.  Ekşi
maya ile yapılıp kiloyla satılan,uzun süre bayatlamayan Trabzon ekmeği,
tava ekmeği, odun fırını ekmeği, uzun ekmek, susamlısı, çörek otlusu
ilk akla gelenler. Bunlara ilave kapaklı güveç biçimli, balık şekilli ekmekler, çiçek görünümlü ekmekler de yapılıyor. Bazı fırınlar müşterilerini ekmek kesme zahmetinden de kurtarıyor, ekmekleri otomatik makinede eşit ölçülerde dilimleyip öylece sunuyorlar ki, bu en çok lokantaların işine yarıyor. Fırınların birçoğu bizim ekmeğimiz bayatlamaz, üç dört gün yiyebilirsiniz iddialarında da bulunuyorlar. Tüm fırınları dolaşan, her fırından ekmek alan taksi şoförü de var, ekmek almaya Bursa’dan çıkıp Cumalıkızık Köyüne giden de. Devrek’te bu ekmeği yetişen alır, bizde ekmek çabuk biter diyeni de duyabilir. Maşukiye’den İstanbul’a ekmek taşıyanı da görebilirsiniz. Toplum olarak ekmeğe düşkünlüğümüz oldukça fazla. Balık ekmek, köfte ekmek, döner ekmek, sucuk ekmek gibi yemeklerimizi bile ekmek arası yapıyor, kebaplardan dürüme sarıp yediklerimiz oluyor. Eskişehir’de ekmek arası domates çorbası bile veriliyor! Bazen de fırından çiğ ekmek hamuru alıyor, evde pişirip kendi ekmeğimizi veya pidemizi kendimiz yapıyoruz.
Sıra geldi ekmek çeşitlerine Hamuruna limon, portakal kabuğu rendelenmiş, mis kokulu limonlu ekmek, Soğanlı, dereotlu, mısır ekmeği. Zeytinli mısır ekmeği. Antep fıstıklı, leblebili çavdar ekmeği. Tahıllı, kepekli ekmek. Zeytinyağlı, zeytinli, ceviz, nane ilaveli kepek ekmeği. Isırgan otlu ekmek. Üzümlü ekmek ve klasik çeşitlerin yanı sıra yakında Fesleğenli ekmek, Lavantalı ekmek, Avokadolu ekmek, Ananaslı ekmek yenilikler arasında yerini alacak. Bu çeşitleri Alaçatı Furun’da bulabiliyorsunuz. Alaçatı Furun Cafe: 1005 Sokak no:9 Tel no Gsm: 0533 455 57 78
Zeytinli Ekmek Fethiye Fesleğen Bükünde Zeytinli Ekmek yapılıyor, kokusu tüm koya yayılıyor. Baş müşteriler yatla mavi yolculuğa çıkanlar. Polenezköy’de üzümlü, anasonlu, çörek otlu, susamlı, cevizli, kepek ekmeği gibi çeşitlerde bulunuyor.
Tarihi Göksu Ekmek Fırını 1927 yılından bu yana çıkardığı ekmek çeşitleriyle hizmet veren fırının ilgi çeken ekmeklerden biri Fokoca sebzeli ekmek, mantar şeklini andıran ekmeklerde kekik, kimyon, domates kurusu bulunuyor. Panini ekmeği, hamuru zeytinli, sebzeli, tahıllı, kepekli, cevizli yapılıyor. Damla sakızlı ekmek, hamuruna dövülmüş damla sakızı karıştırılıyor. Daha çok kahvaltı türü bir ekmek çeşidi olan sakızlı ekmekleri, bilenler arayıp soruyor.
Çapata ekmeği, çiçek biçimli İtalyan ekmeklerinin içine zeytinyağı, çavdar konuyor. Çavdar ekmeği, yüzde yüz çavdar unundan hiçbir katkı maddesi konmadan hazırlanıyor. Sütlü ekmek, yerli beyaz undan imal edilen sütlü ekmek içinde susam bulunuyor. Yulaf ekmeği, rejim ekmeği de sayılan bu tip ekmeğin bir dilimi tok tutup, açlık ihtiyacı hissettirmiyor. Baget ekmeği, sandviç için kullanılan baget ekmekleri Fransız ekmekleri gibi dışı sert içi boş değil, Türk tipi olarak dolgun tipte imal ediliyor. Roll ekmeği, lokanta ve restoranlarda, açık büfelerde kullanılıyor, kepek, çavdar, beyaz (normal) ve sebzeli çeşitleri bulunuyor. Ay çekirdekli, tahıllı ekmek, otomatik makinelerde kabuklarından ayıklanmış olarak alınan ay çekirdekleri, yulaf, keten tohumu ve susam ilavesi ekmek hamuruna karıştırılıyor. Figürlü çocuk ekmekleri, verilecek siparişe göre anaokulu çocukları için imal ediliyor. Çocuk ekmekleri kaplumbağa, kedi, kertenkele şeklinde sandviç ekmeği boyunda 100-150 gram yapılıyor. Bilhassa iştahsız çocuklar sevimli figürdeki ekmeği büyük zevkle yiyorlar.
Ege Mısır Ekmeği Beyaz un, keten tohumu, su karışımlı ekmek sağlıklı diyet ekmeği olarak tercih ediliyor. Kilo aldırmayan buna karşı tokluk hissi yaratan ekmek lezzetiyle de beğeni topluyor. Göksu ekmek fırının ekmek çeşitleri kadar kepekli unla imal edilen galetası da aranan lezzetler arasında yer buluyor. Yedi Tahıllı galeta olarak ünlenen galeta terkibinde kepek, susam, ay çekirdeği, haşhaş, keten tohumu, çavdar, buğday yer alıyor. Necat Askeroğlu, Mücahit Köseoğlu işletmesi olan Tarihi Göksu Fırını Göksu Caddesi No: 52/A Anadolu Hisarı Beykoz-İstanbul adresinde hizmet veriyor. Üsküdar ve Beşiktaş’ta şubesi bulunuyor. Tel (0-216) 332 09 04
Köy Ekmeği Yufka ekmeği, Lavaş, Bazlama, Ekşili ekmek, Tandır ekmekleri, Külün içinde pişirilen ekmekler, Fırında pişirilen köy ekmekleri, Ekşi mayalı köy ekmekleri, Nohut mayalı köy ekmekleri, Tepsi ekmekleri, köy pideleri, Bunlara semt fırınlarında pişirilen somun, francala, pide, sandviç ekmekleri, hamburger ekmekleri, tost ekmekleri de ilave edersek çeşitler oldukça artıyor. Birçok restoranda lavaş ekmeği, tulum peyniri yağ sofraya ilk gelen oluyor. Ekmek öylesine seviliyor ki, bayatlasa bile ekmekli yemeklerde kullanıyoruz. Islama köfteler, papara, tirit yapıyoruz. Köfte harcına bayat ekmek içi koyuyor, midye taratora ekmek içi karıştırıyoruz. Dilimleyip yumurta ile kızartıyor, şurup döküp ekmek tatlısı niyetine yiyoruz. Kısacası ekmek yemeden sofradan tok kalkamıyor, sızma yağa ekmek banmayı, hafifçe kızartıp üzerine tereyağı yağ sürüp yemeyi çok seviyoruz. Güne ekmekle başlıyoruz.
Bazlama ve Cevizli Çörek Bazlama alanlar, üzerine veya arasına tereyağı sürüp fırında ısıtıyorlar, sonra da sıcak tereyağlı bazlamanın arasına tulum peyniri koyup yemenin tadına doyum olmuyor diyorlar. Bazlama sadece tulum peyniri ile değil, bal, kaymak, sucuk dâhil kahvaltıda yemekte her tür yiyecekle uyumla yenen, gün boyu tok tutan bir ekmek türü olarak Kızılcahamam, Çamlıdere başta olmak üzere Türkiye'nin her yerinden almaya gelenlere rastlanıyor, Kızılcahamam'a gelemeyenlere gönderiliyor. Cevizli çörek ise tam 10 TL, yarım tepsi beş TL den satılıyor, bazlama saç üzerinde pişirilirken, cevizli çörek tepsi içinde fırında pişiriliyor, lezzeti ve besleyici özelliği ile tercih ediliyor. |
© Sihirlitur'daki tüm yazılar ve fotoğraflar
Haluk Özözlü'ye aittir, alıntı yapılamaz, izinsiz kullanılamaz.