Sihirlitur.com | Pera'nın Heykelleri

İstanbul’un Rumeli yakasında bulunan Pera’yı diğer semtlerden ayıran özelliklerden biri de süslü mimarisi. Bu bakış açısıyla açık hava müzesi gibi gezilebilen ünlü ve tarihi bölgenin yapı cephelerinde yer alan süs heykelleri, sütunlar, büstler, kabartma figürler, konsollar, desenlerde taş ustalığının estetik örneklerini görmek mümkün oluyor.

Yazı ve Fotoğraflar: Haluk Özözlü

Yoğun olarak Beyoğlu’nda bulunan heykelli binaları gezmeye Karaköy’den başlıyoruz.
Heykelli binaların ilki Galata Köprüsü’nün Karaköy ayağında bulunan Ziraat Bankası binası balkonunda bulunanlar.
2016 yılı itibariyle restorasyon geçirmekte olan binada ki heykeller tedbir amaçlı olarak bellerinden çelik kuşaklarla bağlanmış.
Bir zamanlar banka olarak günümüzde turizm dalında hizmet veren bir başka heykelli yapı ise Yüksek Kaldırım Yokuşu başında yer alıyor.
Karaköy Meydanını seyreden Melek Heykeli bazılarına göre tarihte Bankalar Caddesi ile ilgili önemli bir misyonu bulunan "Melek Heykeli" olarak tanınıyor. Kapı üstü taş işleme desenleri ve insan portresi üzerinde yer alan iki melek heykeli varlığını günümüzde de devam ettiriyor.

Gerek Galata, Necatibey Caddesi gerekse Bankalar Caddesi’nde sıralı yapıların mimari özelliği olan süslü cephelerinde figürler, geometrik süslemeler, garland ve karyatid özellikler taşıyan binalarda değişik uygulamalar görülebiliyor.
Bankalar Caddesinde yer alan bankalarda, bazı binalarda ejder başlı aslan kabartmalarına, Kuledibi çevresinde kapı üstleri ikinci kat pencerelerinde insan büstlerine, aslan başlarına sıkça rastlanıyor.

Binaları süsleyen semboller
Geçmiş dönemlerde semboller, nazar boncuğu gibi kötü kuvvetleri veya kötü bakışları, kem gözleri uzakta tutmak amacıyla binalara eklenmiş. Bir hayvanın vücudu aslana ait iken, kanatları kartala, kuyruğu yılana benzetilmiş. Özellikle bu üç vahşi ve kuvvetli olan hayvanların sembolünü kullananlara kuvvet ve müdafaa verdiğine inanılmış.

boğaz turu

Bankalar Caddesinde yer alan tarihi binaların başında Merkez Bankası'nın hizmet verdiği eşsiz yapı geliyor.
Banka binasının ön cephesinde bulunan ejder başlı kanatlı aslan heykelleri binaya oldukça etkileyici bir anlam kazandırırken, yüksek tavanlı binanın cephesinde ve ikinci kat üzerinde pencere grupları üzerinde yer alan heykeller en az dört metre boyunda yüksekliği ise 2 metreye yakın panolar halinde görkemli yapıyı emsalsiz kılıyor.

Şişhane Yokuşu'ndan Tepebaşı'na
En zengin süslere sahip heykelli binalardan biri de Galata Kulesi ile Şişhane Yokuşunu bağlayan sokağın köşesinde, Bankalar Caddesinin Şişhane tarafında bulunup 19. yy da inşa ettirilen ikinci derece tarihi eser olan Frej Apartmanı bir başka deyişle Sarkuysan Şişhane Binası.
Günümüz itibariyle turizm sektörüne hizmet vermesi planlanan binanın ikili heykel grupları, sütun ve cephe süslemeleri hayranlık uyandırıyorYapının heykel grupları

müzede sergilenen heykelleri aratmıyor.
Soldaki fotoğraf 23 Ocak'ta 2017 çekilmiş olup diğer fotoğraf ise 1980 yılına ait.

Şişhane Yokuşu'nun devamında Tepebaşı’na doğru ilerlediğimiz zaman görkemli Haliç manzarasına sahip binaların bazılarında rozetler, cumba üzerine konulmuş hayvan figürleri, bina süslemeleri dikkat çekiyor.
Odakule binası Tepebaşı’na açılan kapısının her iki yanında yer alan binalarda ise oldukça farklı heykeller görülüyor. Bunlardan Londra Oteli olarak hizmet veren tarihi yapının estetik harikası balkon heykelleri aslan başları, büstler binaya bambaşka bir görsellik kazandırıyor.
Bir çok ünlünün konakladığı tarihi bina önünde Pera turlarına katılan turist kafilelerine özellikle durup mimari konularda bilgi veriliyor.

Avrupa Pasajı (Aynalı Pasaj)
İstiklal Caddesi’nde yoğun olarak görebileceğimiz heykeller Galatasaray Meydanın da ki Avrupa Pasajı’nın ikinci katında sıralanıyor. Dükkânlar arasına konulan aynalar nedeniyle bir ismi de Aynalı Pasaj olan Avrupa Pasajı, 1874 yılında Ohing ailesi tarafından yapılmış.
Rönesans dönemini yansıtan pasajın iç cephesinde Malta taşı, çatısında cam ve ferforje kullanılmış.
Yangın geçiren ve 2003 yılında İngiltere Konsolosluğu önünde ki patlamadan hasar görüp kapı üstünde bulunan renkli vitrayları kırılan Avrupa Pasajı'nın üst kat pencere aralarında değişik meslekleri simgeleyen kadın heykelleri, pasajı sanat galerisi gibi görünümüyle ayrıcalıklı kılıyor.

Galatasaray Çiçek Pasajı
Galatasaray Çiçek Pasajı girişinde yer alan görkemli yapının taç kapısı üzerinde saat çevresinde görünen heykel ve büst yapıyı farklı kılıyor. Büyük bir yangın geçiren pasaj geçtiğimiz yıllarda yeniden restore edilerek yatılıyor.

Alkazar Sineması
Beyoğlu’nda ki son heykelli yapı ise bir zamanlar Alkazar Sineması olarak hizmet veren binanın daracık girişinde karşılıklı yer alıyor.
2000'li yıllarla beraber Beyoğlu sinemalarının birbiri ardına kapanmasıyla Alkazar Sineması da sinema etkinliğini kaybetmiş görünüyor.

Beyoğlu Galatasaray Meydanında yer alan yapıların birçoğunda arasında Fransız Sarayı çevresinde, Galatasaray Postanesi bina yüzünde, Taksim’ e yaklaşırken Rumeli Han girişi üzerinde bilhassa insan başı ve aslan figürlere, büstlere sıkça rastlanıyor.
Galatasaray Lisesi kapısının her iki yanını ise yukarı doğru uzanan taş kabartma desenler bulunan balık heykelleri süslüyor.

Roma, Paris, Berlin gibi birçok Avrupa kentleri ile kıyaslandığında heykel fakiri olarak görünen İstanbul’da bir zamanlar Karaköy’e konulan “Güzel İstanbul” heykeli Yıldız Parkı’nın ücra bir köşesinde bekliyor.
Tophane Kılıç Ali Paşa Camisi karşısında bulunan zamanın iş ve işçi bulma kurumu yanında ki parkta yer alan kolu başı, bacağı kırık taş işçi heykeli de park yenilenme çalışmaları sırasında Mart 2016 itibariyle kaldırılmış bulunuyor.

Geçmişten Günümüze Pera
İstanbul Pera’da 19. Yy da Batıdan ithal edilen mimari tarz ile yapılaşma çok katlı apartmanlar olarak kendini göstermiş.

Beyoğlu’nda Fransa, İngiltere gibi çeşitli ülke elçilikleri kurulunca etrafında da kiliseler ve yabancıların yaşadığı yerler haline gelmiş.
Beyoğlu 1870 yılında geçirmiş olduğu yangın sonrası Osmanlı, ahşap yapıların inşaatına izin vermemiş.
Antik döneme ait mimari öğeler, işlevleri değiştirilerek batı örneklerle birlikte harmanlanarak Neo-Klasik ve Neo-Barok yapılarda uygulanmış.
Tünel’den Taksim’e uzanan cadde boyunca bu akımın az sayıda kalan örneklerine günümüzde de tüm değişime, hızlı yapılaşmaya rağmen rastlanıyor.
Türk mimarisine batılaşma ile giren korint düzeninden alınmış garlandlar, Galatasaray PTT binası, Cite'r Roumelie gibi yapı cephelerinde, girişler üzerinde, pencerelerin, balkonların etrafında, sütunların bitimlerinde görülebilir.
Taşıyıcı görevi üstlenen Neo-Klasik üslupta yapılmış İon ve Korint düzenlerinde sütunlar, İon sütun başlıklarından özgün örnekler binaların ön yüzlerinde yer alırken Pera’yı farklı kılmaya devam ediyor.
boğaz turu

Emek Han
Beyoğlu'nun simge binalarından biri olan sinemasıyla ünlü Emek Han'da yenilenen binalardan biri.
Tiyatro dekoru gibi ön cephesi bırakılıp geride kalan kısmı yıkılarak yeniden inşa edilen, sineması tavan süsleri ile birlikte bir üst kata taşınan Emek Han'ın temizlenen ön yüzünde ki heykeller, sütun başları özellikle taç kapının üzerinde balkonlu katta 2016 Nisan ayında tahta perdenin tamamen kaldırılmasıyla belirgin şekilde göze çarpıyor.

.................... PERA'NIN HEYKELLERİ FOTOĞRAF GALERİSİ................
boğaz turu

Karaköy Ziraat Bankası ve Yüksek Kaldırım Yokuşu Girişi Melek Heykelleri.

Karaköy Ziraat Bankası heykelleri ve kartal heykelleri.
2017-2018 yılında da tadilatı süren binanın her iki cephesinde yer alan dört adet kartal heykeli, iklim koşullarından doğabilecek olumsuzluklara, dış etkilere karşı tedbir olarak aşağı düşebilecek parçaların kırılma, dökülmelere, dağılmalara karşı file tel örgüyle koruma altına alınmış.

boğaz turu

Karaköy Meydanına açılan Yüksek Kaldırım yokuşunun başında yer alan ve inşaatına 1911 de başlanıp 1913 de bitirilen yapı günümüzde Sakıp Sabancı Üniversitesi tarafından toplantı amaçlı kullanılıyor. Binanın kapı girişinde bir büst ve taş oyma süsler üst balkonun her iki yanında yaklaşık bir metreyi aşkın boyda iki melek heykeli, çatı pervazı altında aslan kabartmaları ile iki yılanlı büst ile tamamlanan bina cephesi hayranlık uyandırıyor.

Günümüzde rastlanmayan bu tip bina süslemeciliği 1900'lü yıllarda binayı kötü ruhlardan, felaketlerden, nazardan koruma amaçlı aslan, yılan, melek gibi figürlerle süslenirken güç kazanılacağı, kötülüklerin,uğursuzlukların def edeleceği, bitki desenleri, meyvelerle bolluk bereket sağlanacağı hedeflenmiş. Binanın bitiriliş tarihi ise çiçek, yaprak desenli bir çelekle ölümsüz bir sanat eseri haline getirilmiş.

boğaz turu

Karaköy Bankalar Caddesi Merkez Bankası ön cephesinde bulunan motifli, aslan armalı, aslan başlı pencere üstü süsler.

Şişhane Yokuşu Frej Apartmanı (Sarkuysan Şişhane Binası). Günümüz yozlaşmış mimarisine tezat teşkil edecek şekilde mimaride estetik sergiliyor.

boğaz turu

Roma, Viyana değil İstanbul
Şişhane Yokuşu Haliç'e hakim manzarasıyla oldukça geniş panaromaya sahip olan 19. yy eseri Frej Apartmanı Ocak 2017 yılı itibariyle sürmekte olan restorasyon bitiminde turizm alanında hizmet vermesi planlanıyor. Yapının cephesinde yer alan heykel grupları, sütunlar, süslemeler, kabartmalar görenlere sanki İstanbul Şishane'de değil de Roma, Paris, Viyana gibi Avrupa kentlerinde bulunan göz kamaştırıcı ihşamlı mimariyi anımsatıyor.

Galata Kulesi Bankalar Caddesi arasında birbirinden ilginç eski Rum Mimarlar tarafından inşa edilmiş yapılar yer alıyor. Yapıların ön cepheleri yine aslan başları ve süslerle bezenmiş. iTepebaşı caddesi üzerinde bulunan yapıların kat aralarına yerleştirilmiş süsler en az heykeller kadar görkemli.

Beyoğlu Tarlabaşı Odakule yanında bulunan Pera Müzesi cephesinde yer alan bir çift konsol estetik görünümü yanında taşıyıcı görevi yüklenmiş.

Pera Müzesinin cephesinde ki sütunlar, çeşitli cephe süsleri, hayvan figürü yansıtılan kabartmalarla hareketlilik sağlanmış.

Tarihi değeri çok yüksek, adeta içi dışı bir tür müze olan Londra Hoteli kemerleri, taş balkon korkulukları, sütün başlıkları ve tabii iki heykeli ile seyirlik.

Pera Palas Oteli yakınında bulunan ve bir zamanlar Amerikan Başkonsolosluğu olarak kullanılan bina, konsolosluğun yeni yerine taşınmasıyla günümüzde turizm hizmeti veriyor. Binanın cephesinde insan büstleri ile çatısında kartal heykeli barındırıyor.

Tünel Meydanında köşe başında bulunan uzun süre ABC Kitapevini barındıran bina restorasyon sonucu temizlenerek gerçek renklerine kavuştu.

Tünel'de Galipdede yokuşu başında ki binanın pencere üstleri ve kat aralarında bulunan büstler adeta arkeoloji müzeleri heykellerini aratmıyor.

Tünel Meydanında önceleri ABC Kitapevinin, günümüzde tasarım dükkanın yer aldığı binanın pencere kemer üstlerinde bulunan heykellerin her biri ayrı portrelerden oluşuyor. Binanın yan sokağında İETT Müdürlüğü tarafında ki cephesinde üçüncü kat pencerelerini iki farklı heykel başı süslüyor.

Beyoğlu'nun Tünel'e yakın mevkiinde İsveç Konsolosluğu yanında bulunan Botter Apartmanı, İtalyan mimar Raimondo d’Aronco tarafından 1900’de terzi Jean Botter için konut olarak tasarlanıp inşa edilmiş. Yapının balkon demirleri ve üzerinde ki metal çiçek süsleri de en az yapıda ki taş işçilik kadar göz dolduruyor.

boğaz turu

Botter Evi. Bir asrı çoktan devirmiş olan binanın bakımsızlıktan, soğuk, sıcak, kar, yağmur, rüzgar gibi iklim koşullarından ve kirli havanın etkisiyle kararmış, harap olmaya başlamış olan ön cephesi kapı girişinden itibaren birbirinin tekrarı olmayan her katı özgün süslerle dolu.

Beş katlı Botter Evinin özellikle dördüncü kat hizasında sağ ve sol başta bulunan, aşağı doğru bakan kabartma yüzler ebat ve bulunduğu seviye nedeniyle İstiklal Caddesi’nde yürüyenlerin pek dikkatini çekmese de Beyoğlu’nda bulunan diğer heykellerden daha farklı ve çok çarpıcı ifadeler taşıyor.
Venedik Karnavalı maskelerini anımsatan yüz ifadeleri günümüzde metruk olarak bekleyen, önünde sokak müzisyenlerin zaman zaman canlı performans sergiledikleri İtalyan mimarisinin itibarını zedeleyecek durumda ki bina reklam afişlerinin, ilanların panosu olmuş durumda.

boğaz turu

İstiklal Caddesi'nde sürekli binaları yenileme çalışmaları yapılıyor. Bunlardan biri olan bu binada Galatasaray Tünel arasında Paşabahçe Mağazası yanında bulunan İstanbul Barosu. Binanın ilk katı balkonunun her iki yanında insan boyutlarında bir elinde kılıç, diğer elinde terazi olan gözleri bağlı iki kadın heykeli yer alıyor.

Yapıya sonradan ilave edildiği sanılan heykellerin binanın cephe boyası ile aynı renge boyanması herkele olan dikkati azaltıyor.
Özellikle terazinin, kılıcın, elbisenin, tüm heykelin bina ile aynı renge boyanmış olması, İstanbul Barosu binasının renginin değişmesi halinde heykellerin de renginin mavi, yeşil gibi renklere bürünür mü sorusunu akla getiriyor. Roma, Viyana, Berlin, Paris gibi heykelleriyle ünlü kentlerde rastlanmayan bu uygulama dikkat çekiyor. Öte yandan süslü binanın önünden geçen kablolar tüm estetiği kirletiyor.

Santa Maria Kilisesi Kilisesi ve Santa Maria Han. Çeşitli yangınlar sonrası en son olarak 1904 yılında II. Abdülhamid’in izniyle İtalyan Mimar Guglielmo Semprini tarafından inşa edilmiş Santa Maria Draperis Kilisesi önünde Beyoğlu Caddesi üzerinde aynı inşa tarihli neoklasik üslup taşıyan Santa Maria Han’ın ön cephesi ikinci katında bir Meryem heykeli yer alıyor. Hanın dış cephe frizleri, iyon tarzı silindirik sütun ve sütun başlıkları, konsolları ile diğer yapılara nazaran farklılık arz ediyor. Günümüzde dikkat çekmeyen heykel, bina cephesine kurulu bulunan iskele nedeniyle yoldan rahatça görünmüyor.

Beyoğlu gezimizde binaları seyre devam ediyor, Tünel Mevkiinden Galatasaray Meydanı'na doğru ilerlediğimizde sağ kolda yenilenmiş köşe taşları, aslan başları, pencere çerceveleri beyaza boyanarak bina cephesinde gri fonda daha belirginlik kazandırılmış bir yapı görülüyor. Bu yapının hemen karşısında ise dantel gibi işlenmiş dökme demir korkuluklu balkonları altında, yaprak çelenkler arasında caddeyi seyreden masum yüzlü heykel başları bulunuyor.

boğaz turu

Mısır Apartmanı. Konumuz Pera’nın Heykelleri olmakla beraber Beyoğlu’nda ki sayılı binalardan biri olan Mısır Apartmanı cephesinde diğer yapılardan farklı olarak heykel veya büst bulunmuyor. Buna rağmen İstanbul’un ilk betonarme binalarından biri olan Mısır Apartmanı cephe süslemeleri çeşitleri, kuleler, çıkmalar, pencere süsleri, balkonları nedeniyle tam bir sanat eseri görünümü taşıyor.
Galatasaray Meydanı YKB ile St. Antuan Katolik Kilisesi arasında yer alan köşe başında ki binanın önünden geçenler belki de göz hizasında bulunan mağazaların vitrin cazibesine kapılıp üst kat süslemelerini durup incelemiyorlar ama kremalı pasta görünümlü yapının üst katları heykeller kadar seyirlik gizemli kuleler ve süsler taşıyor.
Mısır Hidivi Abbas Halim Paşa’nın isteği üzerine Ermeni mimar Hovsep Aznavuryan’a 1905 yılında, 6 kat olarak beş yılda, kışlık konak olarak yaptırılmış. Fransa’dan getirtilen malzemeyle inşa edilen binanın 6. Katı teras ve çamaşırhane amaçlı olarak tasarlanmış kendine has üslubunda ki bina 1940 yılı sonrası tadilat geçirmiş, üzerine 7 ve 8. Katlar ilave edilmiş. Mehmet Akif Ersoy, Mithat Cemal Kuntay gibi şairlere, Cemal, Nedret ve Lütfiye ile Canan Yaka gibi terzi ve modacılara, Safiye Ayla, Emel Sayın, Muazzez Abacı gibi sahne sanatı icra edenlerle Hüsamettin Cindoruk gibi siyasetçilere ev sahipliği yapmış. Ulu Önder Atatürk’ün de dişçisinin muayenehanesinin Mısır Apartmanı’nda bulunması nedeniyle bu binaya geldiği biliniyor.

Beyoğlu binalarının caddeye bakan cepheleri pencere kemerleri üzeri, balkon altları, kapı girişlerinin heykel başları ile süslendiğini görüyoruz. Yapıların bir çoğunda heykel başlarının yanısıra demir kullanmadan tasarlanmış balkon korkulukları, cephelere monte edilmiş yaprak figürileriyle yapıya hareket kazandırılmış.

Galatasaray - Tünel mevkii arasında yoğun olarak yer alan 19.yy ve 20.yy başlarında inşa edilmiş olan yapılarda döneminin mimari tarzı, üslup özellikleri neyse, uygulanacak binanın cephe genişliği, kaç katlı olduğuna bakılmaksızın özenle yansıtılmıış. Zaman içersinde ihtiyaçtan doğan tadilatlar nedeniyle bazen kat ilaveleri yapılmış, bazen ahşap çerçeveler yeni çıkan malzemelerle değiştirilmiş, buna rağmen karakteristik yapı, çatısı, boyası, badana renkleri değişse de aynı kalmış. Bu da hiç şüphe yok ki Pera'nın batıya dönük mimari tarzını İstanbul'un diğer semtlerden daha ayrıcalıklı kılmış.

Galatasaray Meydanı'nda bulunan Çiçek Pasajı karşısında yer alan yapının üst katlarına doğru anıtlaşan, adeta tarihi eser hüviyetine bürünmüş, asil bir mimari ile karşılaşıyorsunuz. Yol hizasından baktığınız zaman binanın cephesinin çıkmaları üzerinde ve her iki yanında hiç de öyle dikkat çekecek ebatta olmayan iki çift büst farkediliyor. Bu yapıda dikkatimi çeken farklı bir unsurla karşılaştım. Türkiye'de gezdiğim kent heykellerinde, heykel sergilerinde, heykeltraşlarla yaptığım röportajlarda, müzelerde çektiğim binlerce heykelden farklı bir taraf vardı. Kanaatimce Beyoğlu'nu seyreden konumda birbirinden farklı tipler yansıtılan büstlerin tek ortak özelliği taş olmalarına rağmen taşıdıkları gülümser ifadeler olmaları. Zira heykeltraşlıkta taşı güldürmek zor olsa gerek ki gülen heykele pek rastlanmaz.
100-150 yıl öncesine dayanan geçmişleriyle Beyoğlu heykellerinin belki antik dönemlerde yapılmış, günümüzde Efes, Antalya, Side, Afrodisias, İstanbul Arkeoloji Müzeleri başta olmak üzere sergilenen büstler heykeller kadar tarihi değerleri yok, fakat konumları binaların dış cephelerine kazandırdıkları etkileri, bitki yaprakları, çiçekleri, geometrik desenler, İon sütünları, sütün başlıkları, pencere kemerleri, balkon korkulukları, cumbalar, çatı pervazları ile bütünüyle bakıldığı zaman yapının dışı böyleyse içi nasıldır acaba diye merak uyandırıyor.

Büstlerin simalarında rastlanan göz bebeklerinde ki, bakışlarında ki, gizli gülümser ifade taş materyal kullanılmasına rağmen hayranlık uyandırıyor.
Sağda ki fotoğraf ise Galatasaray Lisesi Abidevi kapısının her iki yanında bulunan balıklardan.

Galatasaray Tokatlayan Han yanında bir yapı, Çiçek Pasajı Kapı girişi sütun ve heykelleri. Günümüzde Galatasaray Müzesi olarak hizmet veren geçmişte Galatasaray Postahanesi olarak bilininen yapının tam karşısında yer alan Galatasaray Lisesinin süslü kapı girişinde ki iki balık heykelinden biri. İşte Beyoğlu'nun mimarisinden üç fotoğrafla, günümüzün beton blokları ile mukayese edilemeyecek kavramlar sergileyen yapı detayları ve panoramaları.

1876 tarihi taşıyan Çiçek Pasajı girişinde taşıyıcı ve bezeyici işlevi gören heykeller ile garland, karyadit süslemeler .

boğaz turu

Çiçek Pasajı'nı süsleyen heykeller, büstler sadece ana caddeye bakan cephede değil, Balık Pazarı sokağına bakan cephede de bir çift büst yer alıyor.

Galatasaray Meydanı Avrupa Pasajı (Aynalı Pasaj)

Galatasaray Meydanında bulunan Avrupa Pasajı, bir ismi de Aynalı Pasaj olan çarşıda ki heykellerinden bir bölüm.
(Heykellerin tümünü fotoğraflayabilmek için her dükkandan izin alıp üst katına çıkmak, her pencere karşısına denk gelen heykeli çekmek gerekiyor.)

Dükkânlar arasına konulan aynalar nedeniyle bir ismi de Aynalı Pasaj olan Avrupa Pasajı, 1874 yılında Ohing ailesi tarafından yapılmış.
Rönesans dönemini yansıtan pasajın iç cephesinde Malta taşı, çatısında cam ve ferforje kullanılmış.

Yangın geçiren ve 2003 yılında İngiltere Konsolosluğu önünde ki patlamadan hasar görüp kapı üstünde bulunan renkli vitrayları kırılan Avrupa Pasajı'nın üst kat pencere aralarında değişik meslekleri simgeleyen kadın heykelleri, pasajı sanat galerisi gibi görünümüyle ayrıcalıklı kılıyor.

Galatasaray Meydanı çevresinde yer alan binalar insan yüzlü roliefler bakımından en zengin yer denebilir. Avrupa pasajı karşısına baktığımız zaman bina cephelerde yer alan tablo misali insan yüzü figürlü heykellerle, gül figürlü garland, karyaditlerle süslü cepheler büyüleyici güzellikler sergiliyor.

Galatasaray İngiliz Konsolosluğu karşısında Maron Otele bitişik binanın cephesinde iki sütunda ikinci ve dördüncü kat hizasında yer alan ve farklı ifadeler taşıyan dört adet aslan başı, binaya hem estetik hem güç hem de farklılık katıyor.

boğaz turu

Galatasaray Meydanı İngiliz Konsolosluğu karşısında bulunan mermer üsülerle bezeli, sütunlu, alınlıklı, cumbalı beş katlı binanın aslanlı cephesi.

Yine Beyoğlu Galatasaray Meydanında, Avrupa Pasajı karşısında aynı sırada ünlü uğrak yeri hard Rock Kafe'nin bulunduğu binaya baktığımızda, yapının giriş katı alnında dört aslan başı görüyoruz. Bu aslan başları diğerlerinden farklı olarak ağızlarında yağmur suyu tahliye çıkışı barındırıyor.

Galatasaray Lisesi karşısı Postane Binası ve Büyük Londra Hoteli aslan başı duvar süsleri

Gümüssuyu Japon Konsolosluğu yanında bulunan ve 2016 yılıyla birlikte restorasyona giren binanın heykelleri, garland ve karyadit cephe süsleri.

boğaz turu

Gümüşsuyu'nda ki binanın cephesi ve Japon Konsolosluğuna bakan yüzünde ki konsolları, balkonları, çıkmaları, kapı girişi üstü ve bir katı çepecevre saran heykel başları, süsleri ile yapıya hayranlık uyandıracak güzellikte müze, hatta yaşanası güzellikte ruhu olan bir saray görünümünü kazandırıyor Fransız Art Nouveau tarzında inşa edilmiş, 120 yılı aşkın geçmişi olan binanın dördüncü katında Boğaziçi Köprüsü'nden, Sarayburnu'na dek uzanan panaromaya sahip, saray konforuyla döşenmiş 10 odasıyla hizmet veren Maron Bosphorus Palas yer alıyor.

Beyoğlu'nun 1874 inşa tarihi taşıyan süslü binalarından birisi olan Zanni Apatrmanı. Gümüşsuyu'nda ki Alman Konsolosluğu karşısında yer alan bir binanın cephesinde üst katlarının pencereleri altında çiçek kabartmaları, pencereler arasında büyük boy insan portresi yer alıyor.
Taksim Sıraselvilerde ki binanın sanat eseri görünümlü cumbasının her iki yanında da bulunan sütun başlıklarında ise melek yüzlü portreler bulunuyor.

Beyoğlu Galatasaray, Tünel, Kuledibi çevresinde yer alan binalarında aslan başları bir kısmı hava şartlarından yağışlardan yıpranmış, aşınmış, çatlamış.

Beyoğlu Galatasaray, Tünel çevresinde yer alan bina süsleri

Tünel Galatasaray arasında bulunan yapıların bazılarında ve Galatasaray Çiçek Pasajı karşısında ki Güney Palas cephesinin üst katlarında bir çift büst görülebiliyor.

Kuledibi'nde bina süsü heykel başı. Yapının her kat arasında, pencere hizasında ve sokağa bakan büstlerin önceki ve sonra ki yıllarda görünümleri.
Her iki fotoğrafın çekim tarihleri arasında 35 yıl bulunuyor. Yıllara meydan okuyan bina süslerinde olumsuz hava şartları sebebiyle oluşan çok küçük
delikler, aşınma dikkatli gözlerden kaçmıyor.

boğaz turu

Karaköy'den Yüksek Kaldırım Yokuşunu tırmanmaya başladığınız zaman karşınızda Galata Kulesine çıkan yokuş başlarken sağ kanatta eski ve zarif bir yapı yer alıyor. Pera'ya has uslupta inşa edilmiş binanın cephesinde ki altı adet büst, yapıyı diğerlerinden ayırmaya yetiyor.

Yüksek Kaldırım Caddesi üzerinde ve caddeye açılan sokaklara cephesi olan yapılarda, yaklaşık 1900'lü yıllarda yapılmış 100 yıllık bir çok heykelli veya büst taşıyan binaya rastlanıyor. Heykellerin hiç biri diğerini tekrarlamazken bir çoğunda heykelde az görülen gülümseme gibi ifadeler bulunuyor.

Pera'nın Heykelleri başlığı ile çıktığım yolun merkezine binalarda ki heykelleri koymuştum, ne var ki en az heykeller kadar cepheleri süsleyen taş oyma süsler, kabartmalar Şishane Yokuşu, Beyoğlu'na açılan arka sokaklarda yer alan heykelsiz binaları da heykel gibi seyredilesi hale getiriyor.

Beyoğlu İstiklal Caddesinin bir başka tarihi yapısı olan Halep Pasajlı binanın üst katlarına doğru katığımız zaman, kat pencere kemerleri üstlerinde mitelojik heykelleri andıran büstlerden ziyade gür bıyıklı Osmanlı portrelerine benzerlik gösteren heykel başlarına rastlıyoruz.

boğaz turu

Beyoğlu'nun yıkılıp yeniden yapılan yapılarından biri olan Ağacami yanında ki Demirören AVM'nin cephesinde bulunan iki heykel grubu, binaya bambaşka bir hava kazandırırıyor.

Beyoğlu İstiklal Caddesi üzerinde yer alan garland ve karyatid usluplarına sahip binalar

Beyoğlu İstiklal Caddesi üzerinde Galatasaray Postanesi yanında yer alan garland ve karyatid usluplarına sahip binalar

Beyoğlu İstiklal Caddesi üzerinde helen 2016 Nisan ayı itibariyle restorasyonu sürmekte olan Rumeli Han girişi, kimyasal maddeler ve tazzikli sularla taşlara zarar vermeden yapılan temizleme ile Cite Roumelie'nin gerçek rengi ortaya çıkıyor, taş işleme sanatında ki detaylar belirginleşiyor.

boğaz turu

2016 yılı Mayıs sonu itibariyle restorasyon sonu iskeleler söküldü ve bütünüyle ortaya çıkan (Cite Roumelie) Rumeli Han girişinin yeni görünümünde eski Türkçe yazılar altın yaldız boya ile boyanırken, diğer yerler temizlenip orijinal haliyle korundu.

Karaköy Bankalar Caddesi Merkez Bankası duvarında yer alan Ejder başlı kanatlı aslanlar ve Beyoğlu Galatasaray Tünel arasında bir yapı cephesi

Neo-Barok ve Neo Klasik üslupta görünen Alkazar Sineması kemerli girişinin iki yanında İon düzeninde ki karyatidler, antik mimaride taşıyıcı görevi üstleniyor.
boğaz turu

"İstanbul Heykelleri" gezisi için lütfen tıklayınız

"Madame Tussuads Müzesi İstanbul" gezisi için lütfen tıklayınız

Sihirlitur Anasayfa'ya geri dönmek için lütfen tıklayınız

© Mart - Aralık 2016, Sihirlitur'daki tüm yazılar ve fotoğraflar
Haluk Özözlü'ye aittir, alıntı yapılamaz, izinsiz kullanılamaz.
sorularınız için: hozozlu@sihirlitur.com