görünmez kazalar
 
Trafik akışı içinde akla hayale gelebilecek kazalar var olabileceği gibi, bir de önceden tahmin edilemeyen seyir halinde, zamanlamanın baş rolde olduğu ihtimaller doğar. Eğer sürücüler buna benzer deneyimler yaşamamışsa sonuçlar oldukça üzücü, yaralanmalar, ölümler ise hep acemice olur. Normal sürüş şartlarında ilk akla gelen aşırı süratten doğan aracın kontrol kaybı ile oluşabilecek veya teknik aksamdan ortaya çıkabilecek yada, sürücü hatalarından kaynaklanabilenler olabilir. Bir de seyir halinde sizinle uzaktan yakından ilgisi bulunmayanlar vardır.! Yaşanmış ve tarafımdan fotoğraflanmış olaylara şimdi birlikte bir göz atalım.
  
Normal hızınızda şehirler arası yolda otomobil veya motosikletle seyir halindesiniz bir bakıyorsunuz önünüzde giden kamyonun hiç beklemediğiniz anda brandası, naylonu uçuyor yüzünüze veya otonuzun ön camına kaplanarak görüş alanınızı yok ediyor.! Yavaşlamanız, durmanız, arkanızdan gelen aracı kontrol etmeniz, yolun sağına park etmeniz imkansızlaşıp, körlükle eş değerde bir durumla tanışılıyor.! (Bu durumda Michael Schumacher bile olsanız nafile)…
Önünüzde seyir halinde bulunan kamyonun arka lastikleri arasına taş sıkışmıştır, hızla giderken yol üzerinde bulunan tümsek, kasis veya benzeri satıhta tekerlek zıplar, lastik esner ve taş bulunduğu yerden kurtulup bazuka mermi hızıyla aracınızın ön camında patlar.! Bu beklenmeyen durum karşısında neyeuğradığını şaşıran sürücü yol hakimiyetini kaybetmeden kırılan fakat dağılmayan cam eğer görünmez olduysa kendine görüş için bir delik açmalıdır.
Cam kırılmaları, gitmekte olan trenlere atılan taşlar gibi otolara da atılabileceği unutulmamalıdır. Cam kırılmalarına neden olan bir başka neden de yol üzerine ani fırlayan veya gece sürüşlerinde varlığı belli olmayan cisimlerdir. Örneğin yola kedi, köpek, koyun, keçi, eşek fırlar, inek oturur, inat eder kalkmaz, sürü geçer hatta geçerken karar değiştirip geri bile döner. Bazı tarım araçları ışıksız yol alıyor veya bırakılmış olabilir, bunlara çarpmak kaçınılmaz olur. Köpek, koyun gibi benzeri canlılara çarpan araç tamponu hayvana yükseklik kazandırıp ön camla buluşmasına dolaysıyla kırılmasına neden olur.
Rampa çıkan kamyonun yükü kayar, bazen yola, bazen arkadan gelen aracın üstüne gelir.
  
Seyir halindeki tır veya kamyonun kasası arkasında, yanında gitmekte olan aracın üzerine düşer, ezer. Hatta karşıdan gelen aracın tekerleği bile yerinden çıkıp diğer şeritteki aracın camına çarpar.
Özellikle içinde bulunan beton harcı hem karıştırıp hem de içine konulan madde ile donmadan adrese teslim etmek için hızlı giden ve bilhassa viraja girerken bu tip hazır beton araçlarından uzak durmalıdır. Hareket halinde belli bir merkezkaç kuvvetiyle dışa savrulan kamyon yanındaki aracı altına alma olasılığı fazladır. Bu tip kazalara sıkça rastlanır.
Kaldırım taşları ve yan korkuluklarda çoğu zaman sürücü için dezavantaj olabilir. Yan korkuluklar çarpma anında ön camdan girip arka camdan çıkan bir mızrak gibi aracı deler.
Kaldırım taşları ise özellikle 45 derece açılı olanlara lastik hızın etkisiyle hafifçe kaptırılırsa bu hata aracın gidiş açısını aniden yükselterek araca yan taklalar attıracak kadar etkili olup yuvarlanmalara yön değişikliklerine sebebiyet verebilir.
Seyir halinde araç içinde asla boşta çisim olmamalıdır. Ani duruş icap ettiren durumlarda veya buna ihtiyaç duyulacak ani frenlerde, şişe, çakmak, oyuncak gibi benzeri çisimler bulundukları yerden hareketle fren, gaz, debriyaj pedalları arasına girip, sıkışarak ihtiyaç anında kullanımı engelliyebilir.
Yine araç içinde taşınma durumunda olan, küçük çocuklar, evcil dostlarımız ani duruş ve kalkışlarda, sert frenlerde sürücünün direksiyon hakimiyetini kaybetmesinde tehlike olabilir.
Yol üstünde bulunan kanalizasyon kapakları çalınmış olabilir, karanlıkta veya hızlı seyir halinde bu kuyulara düşmemek neredeyse imkansızdır.
Önde giden araç yandan gelen güneşe karşı camını gazete, havlu ile kaplamıştır, hiç beklenmeyen anda döneceği veya yolun sağına çeşme görüp yanaşacağı tutar, arkadan yandan gelen aracı göremez. Bu tip çarpışmalara yaz aylarında sıkça rastlanabilir.
Araçta elektrik kontağı kısa devre, yakıtla ilgili problemlerden kaynaklanan yangınlar doğabilir. Dar ve düz yollarda tır sollarken karşı şerit iyi kontrol edilmelidir. Sollama sırasında tır'ın römorklu olabileceği, iki römork arasına girme imkanı bulunmaması nedeniyle yol üzerinde kalınabileceği unutulmamalıdır.
Gece park yapan tır'ların hırsızlar tarafından brandalarının kesildiği, durumu fark etmeden yola çıkan sürücülerin kasisli yolda giderken taşıdıkları yükü, yırtık yerden yola döktükleri görülmüştür. Yola aralıklı mesafelerle dökülen yükler, yüzeyde top gibi zıplayarak arkadaki seyir halindeki aracın ön camıyla buluşması olasıdır.
Köy yollarında, yaylalarda, tali yollarda tek başına gitmekten yalnızlığa alışılır, bu tip yollardan ana yola çıkış sırasında hız azaltmak çoğu zaman ihmal edilir. Kesişme noktaları sık kaza olan yerler olarak dikkat çeker.
Şehirler arası yollarda, bilhassa otoyollarda 100 km nin üzerindeki hızlar sürücüde haz duyulan alışkanlık yaratır. Buna alışan sürücü meskun sahaları da aynı hızla geçmek isterken özellikle trafik ışıklarında, kent içi trafik sıkışınca sabırsızlık gösterir. Sürücüler bu gibi durumlarda kazandıkları potansiyel hızı kontrol etmelidirler. Özellikle trafiğe ilk çıktıkları günkü tedirginliği, gösterdikleri dikkati hatırlayıp, ilk gün yaşadıkları endişe duygusunu sürücülük hayatları boyunca kaybetmemelidirler.
Sürücüler uzun yolculuklarda yiyecek ve içeceklerine de dikkat etmelidirler. Uyku getiren yoğurt, ayran gibi içeceklerden, fazla yemek yemekten, refleksleri de zayıflatan aşırı alkol ve sigaradan uzak durmalıdırlar. Ayrıca İnsanın en zayıf olduğu sabahın ilk saatlerinde yola aşırı dikkat gösterilmeli, uyku bastırması halinde mutlaka bir süre, kısa da olsa bu ihtiyaç giderilmek üzere mola verilmelidir.
Kazalara neden olacak etkenler bu kadar değil tabi. İlerleyen haftalarda bu konuya tekrar döneceğim.
Suyla, Ateşle, Rüzgarla bahse girilmezmiş, siz siz olun, zamana karşı hız ile de bahse girmeyin.
Fotoğrafa bakınca görünen pek fazla bir şey yok gibi algılanabilir. Açıklaması ise tüyler ürpertici olabilir.Bir bayram tatili günü İstanbul Güneşli yolu Akşemsettin Viyadüğü üzerinde seyir halinde olan araç, içindeki yolcularla beraber sol şeritte, yolun kenarına bordürlere hızla vurup havalanıyor.Buraya kadar çok normal, taklalarla sonuçlanan böyle kazalar olabiliyor, denebilir.Ama öyle olmuyor. Araç havalandıktan sonra yan dönüyor ve sadece viyadük üzerinde iki yönde ki viyadük üstündeki yolun arasında bulunan, aracın eni kadar olmayan ama, aracın yüksekliği kadar olan boşluktan yan girip yaklaşık 50 metre aşağı düşüyor. Seyir halinde bulunan diğer araçlar bir anda ortadan yok olan aracın kayboluşuna pek bir anlam veremiyor aramaya başlıyorlar. İşte yolcuların ölümüyle sonuçlanan, görünmez, akla gelmez bir kaza. Daha sonra iki viyadükün arası bir başka araç aynı nedenle düşmesin diye boydan boya kafeslerle örülüyor ama gidenler geri gelmiyor.