Araçta,
Rot-Balans ayarının önemi
Çoğu insan, milyarlarca lira ödeyip satın aldığı
otomobilini bilinçsiz kullanıyor. Bilinçsiz kullanım,
özellikle ön takım yıpranmalarına, dolayısıyla
hem kaza olasılığının artmasına, hemde paraların
boşa gitmesine neden oluyor.
 Milyarlarca
lira değerindeki araçların kullanımında dikkat
edilmesi gereken husuların başında, rot-balans
ayarı geliyor. Bir çeşit enstrüman akordu gibi
ayarları yapılmış otomobil, sürücüsüne keyifli
ve güvenli bir yolculuk yaşatır. Unutmamak lazım
ki ayarsızlıktan kaynaklanan en ufak titreşim
ve bundan doğacak sorunlar da aracınıza mutlaka
zarar verecektir. Otomobilinizde motor aksamı
kadar önemli bölümlerden biri de, ön takım ve
rot-balans ayarıdır. Motor arızasında araç yolda
kalırken, ön takım arızası hiç istenmeyen sonuçlara
neden olabilir.
Lastiğin yön açısı anlamına gelen rot ayarıyla
lastikteki merkezkaçı önlemek için ağırlığın her
noktada eşit dağılımı amacıyla yapılan dengelemeye
de, balans ayarı deniyor. Özellikle, kasislerden
geçen, çukurlara düşen, kaldırımlara çıkan, bozuk
satıhlarda yol almak zorunda kalan ve patinaj
yaparak hareket ettirilen araçlarda, lastiklerin
dişleri bozuluyor. Böylece bozulan lastiklerin
getireceği dengesizliği ortadan kaldırmak ve aracın
sağlıklı biçimde yol alabilmesini sağlamak için
rot-balans ayarı yaptırmak gerekiyor. Kullanım
yeri ve durumuna göre 5 ile 10 bin kilometrede
bir yapılması gereken rot-balans ayarı için Maslak
Oto Sanayii'nin deneyimli ustası Doğan Mermer,
sürücülere uzun yola çıkmadan önce mutlaka araçlarının
ön takımını kontrol ettirmelerini öneriyor.
NELER YAPILIYOR?
 |
Rot-balans ayarı yaptırmak için servise giren
araç, önce düzgünce yanaştırılıp lastiklerin durumuna
bakılıyor. Sonra, ekseninde çevrilmek suretiyle
jantta vuruk veya lastiklerde tel kırıklığı olup
olmadığı gözden geçiriliyor. Sökülen lastikler
bilgisayarla balans makinesinde 55 kilometre hızla
döndürülüp ayar ediliyor. Zamanla aşınmadan dolayı
dengesi bozulmuş lastiklerin iş görmeleri için
jant kenarına kurşun çakılıyor. Dışa statik, içe
dinamik tesirli ağırlıklar konuluyor. Bunlar 5
gramla 60 gram arasında değişiyor.
Artan hızlarda direksiyonda meydana gelen titremeler,
aracın balans ayarı istediğini gösteriyor. Patlayan
lastiğe yapılan yama bile balans ayarı gerektirebiliyor.
Rot-balans ayarı üzerine yaptığı çalışmalarla
kazandıkları deneyimleri anlatan Abdullah Akyüncü
ve Hasan Tazegül ustalar, lastiklerin çelik kuşaklı
olduğunu, ön lastiklerin arkayla değiştirilebileceğini,
çünkü lastik döndükçe kendine göre yön yaptığını,
çapraz değişim yapıldığında ise bu yüzden kendi
çelik kuşağını tahrip ederek tel kırdığını belirtiyorlar.
ROT AYARI
 Balans
ayarından çıkmış araç bu kez rot kanalına giriyor.
Tekerlekleri boşaltılan araç oynak döner tabloya
oturtuluyor ve rot ayarına başlanıyor. Tekerlekleri
sallamak suretiyle ön takımın sağlamlığı kontrol
edilirken, rotiller, rot başları, amortisörler,
süspansiyon durumu ve öteki yürüyen aksamla ilgili
hassas noktalar gözden geçiriliyor. Tekerlekler
üzerine takılan sensörlerle bilgisayar ekranında
aracın durumu bir kez daha görüldükten sonra,
norm dışına çıkmış ön ve arka rot açılarıyla kamber
kastel açıları fabrika çıkış ölçülerine uygun
hale getiriliyor.
ÖNERİLER TAVSİYELER
Uzman Murat Mermer de sihirlitur okurlarına bu
konuda bazı tavsiyelerde bulunuyor. Ön lastiklerin
havası noksansa, arka lastiklerde de titreşim
meydana gelebiliyor. Düşük hava nedeniyle yüksek
hızda araç gezme yaparak performansının eksildiğini
belli ediyor. Bu gibi hallerde fren gerektirdiği
biçimde görev yapmıyor ve aracın kaymasına neden
oluyor. Ayrıca, düşük havalı lastikle girilen
virajda lastik, yanağını altına alarak yapısını
bozuyor, hatta içindeki tellerin kırılmasına yol
açıyor. Gereğinden fazla hava basılan lastikler
ise aracı sürekli zıplatarak ön takıma zarar veriyor.
Bu halde de lastik dişleri yolu iyi kavrayamıyor.
Bozuk yollar ve kaldırımlara sert çıkışlar, ön
takımda parça değişimini gerektiriyor. Buda zamanla
otomobilin oturmasına, dolayısıyla yürüyen aksam
ölçülerinin değişmesine yol açıyor. Tüm bu nedenler
yüzünden de araç, rot-balans ayarına gereksinim
hissettiriyor.
|
ClioTest
Symbol
Test Turu
Scenic
Test Turu
Fiat
Palio Test
Fiat Albea 1.4 
1.4
Fire Active
1.3 16V Multijet
Albea
Fiat
Linea Test
