Diş ağrısı deyip geçmeyin

Stress, aşırı çalışma, iş gezileri, yorgunluk,zorlayıcı koşullar vücut direncinin iyice düştüğü dönemler.

Tatil ya da seyahat sırasında ağrıyan diş ise gezi programınızı altüst etmeye yetiyor.

İş adamlarının bir çoğu zamanın kendilerine yetmediğinden, takip edilmesi gereken işlerin çokluğundan zamana karşı çalışıp, zaman fakiri olduklarından yakınırlar.
Fakat ihmal edilen çürük dişler iş temposunun öyle yoğun bir zamanında kendini gösterir ki toplantı, iş gezisi veya tatili berbat etmeye yeter.
Bu umulmadık zamanda dayanılmaz hale gelen diş ağrılarına teslim olmamak için uzmanlar diş bakımına aşırı özen göstermek gerektiğini vurguluyorlar.
Çürük dişlere dolgu veya dolguların yenilenmesi, sık fırçalamak, diş taşlarından kurtulmak, çekilen dişlerin boş kalan yerlerini doldurmak, beslenme, diş fırçası seçimi ilk akla gelen tedbirler belki ama diş bakımı konusunda dikkat edilmesi gereken birçok ayrıntı bulunuyor.
Yaşa göre farklılık gösteren problemler, genç yaşlarda çürükler, 35 yaşından sonra bu defa diş eti hastalıkları olarak artış gösteriyor.
Diş eti iltihaplarında dişi taşıyan kemik dokusunun iltihabı sonucu hasta dişi kaybediyor.
Diş hekimi Dr. Sinan Özkan, bu tip durumlarda erken tanı, çürük ve iltihaplara genç yaşlarda müdahalenin önemine dikkat çekiyor.
Gecikme durumunda biyomekanik teknik tedaviler gerekebiliyor.
Özellikle diş konusunda labaratuvar ve klinik uygulamalarda Türkiye'de hiç bir yerli malzeme imal edilmemesi ve böyle bir sanayiinin kurulmamış olması nedeniyle diş malzemelerinin İtalya, Almanya, İngiltere, Japonya, Bulgaristan gibi ülkelerden ithal edildiğini ve diş tedavilerindeki gecikmenin hastaya maliyet artışını da beraberinde getirdiğini vurguluyor.

Nelere dikkat etmeli
Periyodik aralıklarla diş kontrollünün yanısıra diş bakımında dikkat edilmesi gereken noktalar şöyle sıralanıyor:

Diş taşları, en çok dil altı tükürük bezleri önlerinde görünen, alt ön dişlerin arkasında biriken diş taşları bakterilerin kolayca yerleşebileceği bir ortam ve dişin çürümesine neden oluyor.
Tükürük salgısıyla biriken diş taşları belli dönemlerde temizlenmeli.
Diş minesi, çatlamasına neden olan aşırı sıcak ve soğuktan, darbelerden korunmalı.
Ağız hijyeninin yetersiz olduğu durumlarda diş eti kanamalarına rastlandığında bu iltihaplanma öncesi bir ikaz olarak algılanmalı.
Organik olan diş dokusunda açık olan dolgu açık yara gibi mikrobu içeri transfer edeceği koku ve enfeksiyona sebep olup, ekonomik ve biyolojik sorunu büyüttüğü düşünülerek erken tedbir alınmalı.
Diş macunu kullanımında tedavi edici terapötik etki bekleniyor.
Oysa macun aynı oaranda aşındırıcı özelliğe de sahip. Her yemek sonrası ağız içinin temiz kalması için suyla da olsa diş fırçalanıp, beş dakikada oluşabilen bakteri plağı temizlenmeli. Diş arası fırçaları, diş ipi, diş suyu kullanılmalı.
Uzmanlar, bu konuda terkibinde bir çeşit toprak olan macunların aşırı fırçalamada diş minesinde aşınma ve erimeye de neden olabileceğini belirtiyorlar.
Diş eksikliğinde boşluk yaratan bölüme diğer dişlerin kayma gösterip ağız içi şekil bozukluklarına ve diş uzamalarına neden olacağı için çekilen dişlerin yeri köprü, protez gibi metodlar kullanılarak dolduruluyor.
Beslenme, süt ve süt ürünleri dişler üzerinde olumlu etki sağlarken diş etrafına yemek sonrası kaplanan emisyonun temizlenmesi bakterilerin yerleşmesine en uygun ortamdan arındırılması diş sağlığında büyük önem taşıyor.
Kürdan kullanımında bakterilerin dişeti arasına ittirilmesi nedeniyle mahsurlu sayılıyor.
Dişlerin bakımı, temizliği, uzun ömürlü olup ağızda kalabilmeleri sadece diş fırçalamakla sağlanmıyor.
Her yenen, her atıştırma sonrası diş temizliği gerekli görülüyor.
Bakteri plakları 3-4 dakikalık bir süre içinde zarar vermeye başlıyor ki bu bazen diş çürümelerine bazen de diş eti iltihaplanmalarına yol açabiliyor.
Diş çürükleri tedavisi, dolgularla yapılan restorasyonlar konusunda bilim adamları arasında farklı görüşler olduğu gibi bunlar halka da yansıyor. Diş dolgularında uygulanan dolgu çeşitleri arasında Amalgam dolgular, ışınlı dolgular, veya bunlara ek olarak seramik dolgular.
Bunlar arasında en ekonomik sağlam ve güvenilir olanı Amalgam dolgular sayılıyor.
Halk arasında amalgam dolguların civa kapsadığı ve bunun vücut sağlığı konusunda sakıncaları olduğu endişeler konuşuluyor.
Oysa civa hiç bir zaman direk olarak değil metal tozlarla karıştırılarak hazırlanan dolgu malzemesi amalgamı oluşturuyor.
Bu karışımda, civa özelliğini kaybediyor ve vücuda hiçbir zararı olmuyor.
Işınlı dolguların yapımında ise kullanılan madde plastik olduğu için, kırılgan ve çabuk aşınabilirlik özelliği taşıyor.
Uygulama sırasında asitle dişe bağlanıyor ve dişe zarar verme riski bulunuyor.
Dolgularla restorasyon aşamasını geçmiş dişlerde bu defa da kaplama ihtiyacı doğuyor. Yeni kaplama malzemeleri arasında seramik malzemeler dirençli, estetik, ağız yapısına doku uyumlu olmaları kullanıcıya avantaj sağlıyor.
Kişinin tükürük, pH (asit) özelliği dişin ömrünü tayin ediyor.
Ağız boşluğunda oluşabilecek fokal enfeksiyon odakları seyahat öncesi, hastalık, üzüntü gibi stresli durumlarda vücudun zayıf durumlarında ortaya çıktığı için diş kontrolleri periyodik aralıklarla yapılması gerekiyor.
Diş hekimi Dr. Sinan Özkan diş çekimlerinin en son başvurulacak çare olduğunu belirterek çürük dişin tedavi ve restorasyonla yeniden kazanılabileceğini vurguluyor.
Diş hekimi Sinan Özkan, tedavi seanslarında steril ortama büyük önem veriyor. Tüm aletler özel muhafazalar içinde 135 derece sıcak buharla steril hale getiriliyor.
Özellikle iğneden korkan hastalar için önce sprey ile uyuşma sağlanıp daha sonra iğne yapılsa bile hasta bunu hiç hissetmiyor.
Tedavi boyunca klasik müzik dinleyen hastalar gerginlik yaşamıyor.

Dr. Sinan Özkan Gümüşsuyu - İstanbul
Tel: 0(212) 251 07 80

DİŞ BAKIMINDA SON YENİLİK VE GELİŞMELER
Diş sağlığında koruyucu hekimlik anne karnında başlıyor, bilinç gelişme ve dengeli beslenme gelişimi problemsiz kılabiliyor.
Buna rağmen dişler çeşitli nedenle tedavi gerektiriyor ve tedavilerde ileri teknoloji uygulanıyor.
Dolgulara, implant dişlere yapılan uygulamalara her yıl bir yenisi ekleniyor.
Diş dolgularında kompozit malzemelerle yapılan seramik dolgularda, malzeme bilimi açısından nano teknoloji ile üretilen dolgu malzemeleri daha dayanıklı ve estetik olabiliyor.
Buna rağmen dolgu olarak tutucu madde reçine içine hazırlanan karışımda, gözenekli malzeme olarak zaman içinde aşınma ve renk değişimine de rastlanıyor. Diş hekimleri daha dayanıklı olan amalgam dolgu tatbikine de devam ediyorlar.
Günümüzde ağız yapısının vitrini sayılacak, görünen yerde ki dişlere amalgam dolguya nazaran daha yüksek maliyetli daha estetik olan seramik dolgular tercih ediliyor, hatta önceden yapılmış olan amalgam dolgular sökülüp, yerine seramik dolgular uygulanıyor.
Kompozit dolgularda dikkat edilmesi gereken, dolguları yapıştırma sırasında kullanılan asit (etching) dişin sinirine temas etmemesi, diş hekimin özenli davranmasını, tecrübeli olmasını zorunlu kılıyor.

Köprü yerine implant
Diş dolguları çeşitli nedenlerle kırılıyor, bazı hallerde diş kanal tedavi ile de kurtarılamayınca çaresiz çekiliyor.
Önceki yıllarda çekilen dişin iki yanında ki iki taşıyıcı diş kesilip küçültülerek köprü yapılırken, son yıllarda implant uygulaması sayesinde çekilen dişin yerine kemik içine vida giriyor, üzerine de yeni bir diş monte edilerek çekilen dişin yerine yapılan müstakil dişle dolduruluyor.
Bu tür uygulamalarda kemik kalınlığı, yüksekliği, takılacak vida boyuna elverişli olması, implant öncesi diş tomografisi çekilmesi gerekiyor. (Fotoğraf. Büyük ebatta ki demo implant örneği).

Diş tomografisi neden gerekli
Önceki yıllarda iki boyutlu olan diş röntgeni, uygulama öncesi diş hekimine kısıtlı miktarda ön bilgi verirken, diş tomografisi üç boyutlu olarak dişin kesitini gözler önüne seriyor.
Cone-beam sisteminde radyasyon dozu azaltılarak çekim yapılıyor, CD'ye yazılıp veriliyor. Bilgisayar ortamında dişin yapısı, şekli bütünüyle görülüyor.
İmplant için olmaza olmaz olan diş tomografisine diş hekimleri, "Tomografisiz implant yapmak karanlık odada el yordamıyla yürümek gibidir" tanımlaması yapıyorlar.
Günümüzde 150 TL civarında çekilen diş tomografi ile 1500 – 3000 TL arası markaya, kliniğe göre değişen maliyetli bir implant masrafı karşılığı, hasta yeni bir dişe kavuşuyor.


Kanal tedavisi ihmale gelmiyor
Dişin enfeksiyon kapması sonucu diş kökü çevresine yerleşip biriken mikroplara zamanında müdahale edilmezse bu defa diş çevresinde artan ağrılarla başlayan rahatsızlık kısa zamanda yanağın şişmesine ileriki safhalarda zehirlenmeye bile yol açabiliyor.
Dişin içinde zonklamayla kendini gösteren dayanılması güç ağrılar gerektiğinde antibiyotik tedavisi ile bölgenin iyileştirme yardımcı olsa da problemli dişe bu safhaya gelmeden kanal tedavisi yapılması tavsiye ediliyor.
Dişin içinde bulunan ve bir organ vazifesi gören sinir alınıyor, iltihabı emen, mikrop öldürücü ilaçlarla doldurulup bir iki haftalığına geçici dolguyla kapatılan diş, süre sonunda açılarak gerekirse aynı tedavi tekrarlanıyor ve bir iki ay süre içinde kalıcı dolguyla dişi kaybetmeden, yeri boş kalmadan dişin görev süresi uzatılıyor.

Sağlıklı dişlerin kaçınılmazı
Dişler her ne kadar sistematik şekilde fırçalansa da diş macunu dişler için her maddeyi içermiyor. Bu nedenle diş macununa takviye olarak başta implant sahibi kişiler ve diş sağlığına önem verenlerin ağız bakterilerinin dezenfeksiyonu için son derece yararlı olan ağız gargara ve spreylerini kullanmaları tavsiye ediliyor.
Son olarak yaşı ilerlemiş, diş problemi yaşayan hastalarda diş sinirleri kendi içine çekilip, büzülerek etraflarına koruyucu duvar ördükleri için diş içinde dış etkilere karşı bir tür savunma sistemi geliştiriyor, bunun sonucu olarak genç hastalara nazaran diş ağrılarını daha az hissediyorlar. (Haber Girişi 09.02.2016ilave ve güncelleme 01 Aralık 2017)

Tatile çıkarken Sağlık
Tatilde diş ağrısının yanısıra çeşitli problemlerle tatil keyfinin kaçmaması için dikkat edilmesi gereken başka hususlar da var. Mevsime göre değişen ve en çok rastlanan rahatsızlıklardan bazıları şöyle, tatile çıkanlarda daha çok aşırı güneşte kalmaktan doğan problemler yaşanıyor.
Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında görülen ishal vakasında şiddete göre tedavi uygulanıyor. Böyle durumlarda sıvı kaybına göre hastaya serum bile bağlanabiliyor.
Özellikle tatil köylerinde farklı ortamlarda farklı yiyecekler ve içeceklerle açık büfelerden alınan limitsiz çeşitlerin karıştırılması ve çoğu zeytinyağlı olan yemeklere midesi alışık olmayanlarda, buzlu içecek tüketmekten doğan problemlerle virüslere bağlı yaz ishallerine de rastlanıyor.
Çocuklarda görülen yaralanmalar ise Temmuz ve Ağustos aylarında artış gösteriyor.
Dolaşım bozuklukları, tansiyon, güneş çarpması alkol tüketimindeki artış ve perhiz dikkat edilmesi gereken hususlar arasında.
Tatile çıkan aileler güneşin etkili olduğu 11.00-14.00 saatleri arasını gölgede geçirmeli, denizde kalma süresi on dakikayı geçmemeli, cilt durumuna göre güneş yağı derecesi seçilmeli.
Tatilciler ve bilhassa doğa sporlarına katılanlar yanlarında ishal durdurucu, ağrı kesici, antibiyotik, mide bulantısına karşı ilaç, arı ve böcek sokmasına karşı amonyak gibi ilaçlar bulundurmaları tavsiye edilenler arasında.

BAHARIN GELİŞİ VE SICAKLIKLARIN YÜKSELMESİYLE BEDENİMİZDEKİ AĞRILARDA ARTMAYA BAŞLIYOR

Havadaki elektrik yükünün değişmesi ile pozitif ve negatif yüklü iyon artışının sinirleri etkileyerek stres seviyesini yukarılara çekmesi bahar yorgunluğuna yol açıyor.

Kendisini yorgunluk, halsizlik, enerji düşüklüğü şeklinde gösteren bahar yorgunluğu, baş, boyun, sırt ve bel bölgelerinde de şiddetli ağrılara neden oluyor.
Bahar Yorgunluğunuzu Ağrı Kesiciler İle Geçiştirmeyin!
Özellikle bahar mevsiminde artan ağrıların, ağrı kesici ilaçlarla geçiştirilmemesi gerektiğini belirten Proloterapi Eğitmeni, Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Hasan Doğan, bu ağrıların altında yatan nedenlerin araştırılması gerektiğine vurgu yaparak, doğanın kendini yenilediği bahar mevsiminde artan ağrılardan kalıcı olarak kurtulmanın Proloterapi Yöntemi ile mümkün olduğunu belirtti.

Vücudumuzu Toksin Yükünden Kurtarmalıyız
Bahar aylarında artan kas ve eklem ağrılarının kişilerde büyük rahatsızlık yarattığına değinen Op. Dr. Hasan Doğan, “ Özellikle kürek kemiğinde, boyun ve bel bölgesinde ortaya çıkan ağrılar kişilerin psikolojisini de olumsuz yönde etkiliyor. Hem omurga kaynaklı sorunlar hem de beslenme şekli bu etkiyi arttırıyor.
Beyin ve bağırsak arasındaki ilişkinin önemini anlatan GAPS Bağırsak ve Psikoloji Sendromu İçin, Doğal Tedavi Yöntemini uygulamanın yararına da değinmek istiyorum” dedi.
Dr. Doğan, sözlerine şöyle devam etti. “Bağırsakları sağlıklı olmayan kişilerde vücudun toksin yükü artıyor. Bu da kas iskelet sisteminin toksinlere daha fazla maruz kalıp, kemik erimesine, eklem kireçlenmesine ve aşınmasına yol açmaktadır.
Dışardan vitamin, mineral almakla iş bitmiş olmuyor.
Önemli olan bu mineralleri ve vitaminleri emerek vücuda taşıyacak, sağlıklı bir bağırsak sistemine sahip olmaktır.
Baharla mademki doğa kendini yeniliyor. O zaman bizde beslenmeden yaşam tarzına kadar önemli değişiklikler yaparak toksin yükünden arınmalıyız “. Proloterapi İle Baharın Getirdiği Ağrılardan Kurtulun Bahar mevsimindeki ağrılara kadınların erkeklerden daha fazla maruz kaldığı bilgisini veren Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Hasan Doğan, gelişen tamamlayıcı tıp uygulamalarının başında yer alan Proloterapi yöntemi sayesinde ağrılara neden olan rahatsızlıklardan kalıcı olarak kurtulmanın mümkün olduğunu ifade etti.

Baharla Birlikte Migren Atakları da Artıyor
Vücudun doğal iyileştirme mekanizmasının devreye sokulmasının önemine vurgu yapan Dr. Hasan Doğan, “ Ağrıya neden olan hasarlı doku üzerine özel bir solüsyon enjekte edilerek bu bölgede mikropsuz iltihaplanmanın oluşturulması sağlanarak iyileştirici hücrelerin hasarlı doku üzerinde hızla artması sağlanıyor.
Böylece bedeniniz kendi kendini iyileştirebiliyor. Baharla gelen migren ataklarındaki artıştan, kas ve eklem rehatsızlıklarından, diz kireçlenmelerinden, boyun, sırt ve bel ağrılarından Proloterapi tedavisi ile kurtulunabilir” dedi.
Doğal bir tedavi olan ve vücudun kendi kendini iyileştirme gücünü harekete geçiren Proloterapi yönteminin başta Amerika ve Kanada olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde uzman doktorlar tarafında yaygın olarak kullanılan doğal bir tedavi olduğunu belirten Dr. Hasan Doğan, bu yöntemin donanımlı merkezlerde deneyimli ve uzman hekimler tarafından uygulanması gerektiğinin önemine de dikkat çekti.

BAHAR DEPRESYONUNDAN KORUNMANIN BESLENME FORMÜLÜ

Mevsim geçişlerinde yaşanan depresif duygular birçok insan için ortak.
Depresif ve yorgun hissetmek sadece sonbahara özgü değil, güneş ışınları ile düzenli olarak karşılaşmaya başlama evresi olan ilkbaharda da gözleniyor.

Diyetisyen ve Yaşam Koçu Gizem Şeber’in vereceği doğru beslenme taktikleri ve kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olacak besinlerle bu keyifsiz süreci yaşamadan atlamanız mümkün.

Kahvaltı ihmale gelmez…
Gün içerisinde nasıl hissettiğinizle ettiğiniz kahvaltı arasında büyük bir bağ var. Günün ilk öğünü aslında günün nasıl geçeceğini büyük oranda belirliyor. Bu nedenle içerisinde peynir, yumurta, süt gibi kaliteli protein kaynaklarının, tam tahıllı ekmek, müsli gibi kaliteli karbonhidratların ve vitamin kaynağı olan sebze ve/veya meyvelerin olduğu kahvaltılar tercih edilmeli ve uyandıktan en fazla 1 saat içerisinde tüketilmeli.
Kafeini abartmayın…
Kafein belli bir dozda alındığında kişinin enerjik ve zinde hissetmesine yardımcı olurken, çok aşırı dozlarının depresyonu tetiklediği biliniyor.
Bu nedenle siz siz olun, baharı güzel karşılamak adına günde 2-3 kupadan fazla kahve tüketmeyin.
Demir önemli konu…
Demir yetersizliğinin kişiyi daha mutsuz ve depresif hissettirdiği bilinen bir gerçek. Aynı zamanda demir yetersizliği daha kısa zamanda yorulmaya ve halsizliğe sebep oluyor. Bahar süresince de sofralardan demirin kaliteli kaynakları olan et, tavuk, balık, kuru baklagiller, koyu yeşil yapraklı sebzeleri eksik etmeyin.
D vitamini için balık ancak her gün güneş…
D vitamini yetersizliğinin kilo almayı kolaylaştırdığı, zayıflamayı zorlaştırdığı ve kişiyi depresyona sürüklediği biliniyor. Balık besinsel D vitamini kaynaklarının başında gelse de, hiçbir besin
güneşlenme kadar etkili olamıyor. Günde 15 dakika uzun kemiklerinizin olduğu bölgeler başta olmak üzere, güneş koruyucu sürmeden ve direk güneş ışınları ile temas edecek şekilde güneşlenmeye özen gösterin.
Sıfır karbonhidrat depresyona sokar…
Yaza hazırlık sebebi ile yapılacak bilinçsiz diyetler sonucu depresyon haline girmek mümkün. Özellikle hiç tahıl ürünü içermeyen karbonhidrat yoksunu diyetlerin kişileri daha agresif ve depresif hale getirdiği bilimsel araştırmalarca da kanıtlanmış durumda.

BAHARI GÜLÜMSEYEREK GEÇİRMENİZİ SAĞLAYACAK BESİNLER
Balık:
Omega-3 yağ asitlerinin mental sağlık üzerinde etkisi olduğu bilimsel çalışmalarca çok defa kanıtlandı. Aynı zamanda sadece uzun dönemli mental sağlığı korumakla kalmıyor, depresyona karşı da kalkan oluşturuyor. 150.000 kişi üzerinde yapılan bir bilimsel çalışmanın sonuçlarına göre sık balık tüketen kişilerde depresyon görülme riski %17 daha düşük. Balıklar, omega-3’ün et kaliteli ve etkili kaynağı. Haftada 2-3 kez ızgara balık tüketin. Kızartma işleminin omega-3 yağ asitlerinin etkisini kaybetmesine neden olduğunu unutmayın.
Kuruyemişler:
Bitkisel omega-3 kaynağı olmalarının yanı sıra, E vitamininden zenginler. İçerdikleri aminoasitler ile mutluluk hormonu sentezine de yardımcı oluyorlar. Günde 1 avuç kavrulmamış fındık, badem ve ceviz gibi sağlıklı kuruyemişlere beslenme düzeninde yer açın.
Ispanak:
İçerdiği C vitamini ile bağışıklık sistemini korumasının yanı sıra vücudun toksik öğelerden arınmasına da yardımcı olur. Folattan zengin ıspanak bu vitamin içeriği ile sinir sistemine de destek olur. Haftada 2-3 kez ıspanak ve diğer koyu yeşil yapraklı sebzeleri tüketmeye özen gösterin.
Tam tahıllı ekmek:
The American Journal of Clinical Nutrition’da yayınlanan bir bilimsel çalışmanın sonuçlarına göre beyaz ekmek, beyaz şeker, pirinç gibi glisemik indeksi yüksek gıdaların tüketilmesi depresyon riskini arttırıyor. Tam tahıl ürünleri içeren ve sebzeden zengin bir beslenme stili ise düşük glisemik indeksi ile kan şekerinin kontrollü yükselip düşmesini sağladığından ve içerdiği vitamin ve lifler sebebi ile depresyona karşı koruma sağlıyor.
Kabak çekirdeği:
Mutluluk hormonu olarak bilinen seratoninin vücutta üretilmesi açısından önemli yeri olan triptofandan zengindir. Günde 1 avuç kadar kabak çekirdeği tüketmenin daha iyi hissetmeye katkısı olduğu düşünülüyor.

Zeytinyağı ve kabuklu yemişlerden oluşan zengin Akdeniz Tipi Diyet,
HAFIZAYI GÜÇLENDİRİYOR.

Sebze, meyve, balık ve zeytinyağlılardan zengin olan Akdeniz Tipi Diyetin, özellikle yaşlıların hafızalarında ve muhakeme kabiliyetlerinde artış sağladığı belirtiliyor.
Prof. Dr. İ. Hakkı İhsanoğlu, Dr. S. Rıza Sayın tarafından hazırlanan habere göre, 2003 ile 2009 yılları arasında İspanya’da yaşlılar üzerinde yapılan bir araştırmada, Akdeniz tipi beslenme ile muhakeme yeteneklerinin ve hafızalarının geliştiği tespit edildi. Yaşları ortalama 67 olan, yaklaşık 450 kişi üzerinde bu araştırmada, bütün yaşlılarda kalp hastalığı risk faktörü olmasına rağmen, hiçbirisinde hafıza veya muhakeme ile alâkalı bir problem bulunmuyordu.
Yaşlılar üç gruba ayrıldı.
Birinci gruptakiler, haftada bir litre sızma zeytinyağı diyetiyle, ikinci gruptakiler, günde toplam 30 gram ceviz, fındık veya badem ihtiva eden Akdeniz tipi diyetle, üçüncü gruptakiler ise, düşük yağlı diyetle beslendi.
“Bir avuç ceviz, fındık veya badem yemek, yaşlılıkta zihnimizi koruyor” Zamanla meydana gelen muhakeme ve hafıza değişiklikleri, bir test bataryasıyla takip edildi.
Her iki Akdeniz tipi diyet grubundaki yaşlılarda, testlerdeki ilerlemeler, düşük yağ grubundaki yaşlılara göre daha fazlaydı. Bunun sebebinin, zeytinyağındaki ve kabuklu yemişlerdeki faydalı yağ bileşenlerinin olduğu düşünülüyor.
Yemek pişirirken tereyağı yerine zeytinyağını tercih etmenin, atıştırmak için cips vs. yerine bir avuç ceviz, fındık veya badem yemenin önemine değiniliyor.
Yaşlılıkta zihni korumak için şimdiden beslenme alışkanlıklarını değiştirmek gerektiğine vurgu yapılıyor.

Sedef hastalığında eklem tutulumuna dikkat!
Her yüz kişiden 2-4’ünde görülen sedef hastalığı vücutta neden olduğu kepeklenmelerle ve kızarıklıklarla biliniyor. Ancak İzmir Şifa Üniversitesi Gaziemir Hastanesi Dermatoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Fatma Aslı Hapa eklemlerin de hastalıktan etkilenebildiğine dikkat çekiyor.

Genelde her yaşta görülebilen sedef hastalığı yaşam boyunca özellikle 20’li ve 30’lu yaşlar ile 50-60‘lı yaşlarda pik yapıyor. Nedeni tam olarak açıklanamayan bu hastalıkta çeşitli enfeksiyonlar, ilaçlar, stres, travma tetikleyici faktörler arasında yer alıyor. Yine hastaların %35-%80’inde aile öyküsü mevcuttur. Son yıllarda yapılan çalışmalar genetik faktörlerin de hastalığın ortaya çıkışında önemli olduğunu ortaya koymuştur.
İzmir Şifa Üniversitesi Gaziemir Hastanesi Dermatoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Fatma Aslı Hapa Sedef hastalığının eski yıllarda sadece deriyi tutan bir hastalık olarak kabul edildiğini, ancak son zamanlarda yapılan çalışmalarda Sedef hastalığına eşlik eden başka hastalıkların da olduğunun ortaya çıktığını ifade ediyor.
Nüfusun yüzde 2-4’ünde görülen Sedef hastalığında şeker ve kalp hastalıkları, kanda yağların yüksek olması, depresyon ve bazı kanserler diğer normal bireylere göre daha fazla görülüyor.
Sedef hastalığı eklemleri de etkileyebilir
Sedef hastalığı olan hastalarda eklem tutulumu %30 oranında görülebiliyor.
Bu hastalarda sedef lezyonlarının yanı sıra eklemlerde şişlik, kızarıklık, ısı artışı, topuklarda ağrı, sabah tutukluğu, bel ve kalça ağrıları gibi şikayetler olabiliyor. Bazı hastalarda ise eklem tutulumu sedef lezyonlarından önce ortaya çıkabiliyor.

Eklem tutulumu şiddetli hastalıkta daha sık görülüyor.
Sedef hastalığında tedavide hafif ve orta düzeyde hastalığı olanlarda kremler pomadlar ile fototerapi tedavileri uygulanabilirken, yaygın hastalığı olan, eklem tutulumu olan, yaşam kalitesi çok etkilenmiş hastalarda ağızdan tedaviler ya da iğne tedavileri veriliyor.
Doç. Dr. Fatma Aslı Hapa artık tedavi seçeneklerini sadece hastalığın yaygınlığına göre belirlenmediğini belirterek şunları söylüyor.
“Hastanın diyelim ki, sadece elinde ayağında lezyonları var, tutulum alanı az ancak hastanın yaşam kalitesini çok etkiliyor.
Örneğin. El sıkışamıyor, ayaklarını yere basamıyor.
Bu durumdaki hastalara da hastalık şiddetinden bağımsız olarak sistemik tedavi başlamak gerekli. Yine hastanın eşlik eden eklem tutulumunun olması da sistemik tedaviyi gerektiriyor. Bu aşamada dermatologlar ile romatologlar birlikte çalışıyor.

Egzema ile karıştırılıyor
“Vücudunda tekrar eden kepeklenmeleri olan Sedef hastaları bazen egzama sanılarak yanlış tedaviler de alabiliyorlar. Özellikle el ve ayak tutulumu, genital bölge tutulumu egzama ile karışabiliyor.
Bu nedenle hastaların bu konuda tecrübesi olan uzman doktorlara başvurmaları önem taşıyor” diyen Doç. Dr. Fatma Aslı Hapa eklem tutulumuna şu sözlerle dikkat çekiyor. “Bu hastaların eklem tutulumu açısından uyanık olması lazım.
Eklemlerinde ağrı ve/veya şişlik olması halinde, sabahları yorgun kalkıp eklemlerde açılamama gibi şikayetlerin varlığında hemen doktorlarına başvurmaları gerekmektedir.”
Doç. Dr. Fatma Aslı Hapa mevcut tedavilerin çok çeşitli olduğunu şu sözlerle vurguluyor. “Artık çeşitli alternatiflerimiz var.
Hastanın hem yaşam kalitesini yükseltiyoruz, hem de hastalıklı dönemini azaltabiliyoruz.
Hastalar bu ilaçları tansiyon, şeker ilaçları gibi gerekirse ömür boyu da kullanabiliyor.” Hiçbir şekilde bulaşıcı olmayan sedef hastalığını geçirme ihtimali ailede hasta olan kişiler varsa artıyor.
Yıl içinde mevsimsel değişikliklerle birlikte azalıp artabilen hastalıkta güneş ışığı önemli bir faktör.

Mevsimsel değişiklik hastalığı tetikliyor.
Sedef hastalarının lezyonları genel olarak kış aylarında artmaya meyillidir. Çünkü sedef güneş ışığının faydalı olduğu deri hastalıklarından biridir.
Bu bağlamda hastalığın tedavisinde güneş ışığının belli dalga boyları fototerapi adı verilen yöntemle kullanılıyor. Ancak hastaların az bir bölümünde ise güneşle birlikte hastalıkta alevlenme de olabiliyor.

Sedef hastaları solaryuma girmemeli!
Solaryum yan etkilerinden dolayı kesinlikle önerilmiyor. Çünkü fototerapi sırasında güneş ışığının bütün dalga boylarını hastalara verilmiyor. Tedavi edici etkinliği olan küçük bir dalga boyu belirli dozlarda, kısa süreli tedavilerle kontrol altında veriliyor.

Sabun, şampuan tercihi, katran tedavisi işe yarar mı?
Doç. Dr. Fatma Aslı Hapa’ya göre Sedef tedavisinde sabunlar, şampuanlar ve katran gibi tedaviler diğer tedavilere destek olarak kullanılabilir. Bu tedaviler özellikle hafif şiddette hastalığı olan kişilerde daha fazla fayda sağlıyor. Yalnız başına bu pomadların yaygın ve şiddetli hastalığı olan kişilerde etkinliği düşük olmaktadır.